Pojęcie zapasów i ich ewidencja w księgach rachunkowych

Zgodnie z zapisami ustawy o rachunkowości przez zapasy rozumieć należy rzeczowe aktywa obrotowe „przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy”. Są to nie tylko materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, ale również „wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym”.

Zapasy w ewidencji rachunkowej wycenia się na kilka różnych sposobów. Traktuje na ten temat art. 28 ustawy o rachunkowości, który wskazuje, że rzeczowe składniki aktywów obrotowych wycenia się „według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy”.

Zasady wyceny zapasów

Wycena zapasów według ceny nabycia polega na ujęciu w ewidencji ceny „zakupu składnika aktywów, obejmującej kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększonej o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększonej o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżonej o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski”.

Przez koszt wytworzenia rozumieć należy wszelkie koszty „pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu”.

Metody wyceny zapasów – LIFO i FIFO

Mając na uwadze fakt, że ceny materiałów oraz kosztów produkcji dynamicznie zmieniają się w czasie, przy ewidencji stosuje się kilka różnych metod wyceny zapasów. Do najpopularniejszych metod zaliczamy:

● FIFO (ang. First In, First Out) – pierwsze weszło, pierwsze wyszło,

● LIFO (ang. Last In, First Out) – ostatnie weszło, pierwsze wyszło.

Metoda FIFO zakłada wycenę zapasów i ich rozchodu według ceny najwcześniejszej. Księgując rozchód zapasów, rozpoczyna się od tych jednostek, które na magazyn trafiły jako pierwsze. Jeśli przykładowo na magazynie znajduje się 100 jednostek towaru, które przyjęto na magazyn z wyceną 30 zł za sztukę w ubiegłym roku, i 1000 jednostek z wyceną 45 zł z bieżącego roku, księgując rozchód, rozpoczynamy od tych 100 jednostek, które na magazyn trafiły jako pierwsze.

Metoda LIFO to odwrotność metody FIFO – w tym przypadku rozchód księgowany jest, począwszy od tych jednostek towaru, które na magazyn trafiły jako ostatnie. Bazując na przytoczonym przykładzie – jako pierwsze z magazynu wydane zostaną jednostki towaru z ceną 45 zł za sztukę, a dopiero po ich wyczerpaniu jednostki wycenione na 30 zł.

Zaletą metody FIFO jest między innymi redukcja ryzyka powstania odpadów (stare produkty nie zalegają na magazynie), przez co wycena stanu magazynowego lepiej odzwierciedla jego realną wartość rynkową. Wadą jest z kolei konieczność odprowadzenia wyższego podatku dochodowego – metoda nie uwzględnia bowiem inflacji ani różnic w cenach wymiany starych zapasów. LIFO gwarantuje z kolei większą współmierność kosztów z przychodami, co prowadzi do naliczenia niższego podatku dochodowego – lepiej tym samym sprawdza się w czasie wysokiej inflacji.

Prowadzisz sklep czy hurtownię? To Cię zainteresuje!

Słyszałeś o ratach dla biznesu? Wielu przedsiębiorców poszukuje możliwości rozłożenia na raty faktur zakupowych. Taką usługą jest Fakturatka NFG, która umożliwia szybkie rozłożenie na raty faktur z przyszłym terminem płatności. Proces jest bardzo prosty! Wystarczy na kalkulatorze wskazać kwotę faktury, liczbę rat i wysokość opłaty wstępnej. Po szybkiej kalkulacji kosztów wystarczy złożyć wniosek o finansowanie faktury i zatwierdzić warunki SMSem. NFG w dniu płatności faktury przelewa środki na konto dostawcy wskazane na fakturze, a przedsiębiorca spłaca należność w ratach na konto NFG. Co ważne, na raty można rozłożyć zarówno towary, sprzęt jak i usługi! Dzięki takiemu rozwiązaniu firmy racjonalnie zarządzają budżetem, odpowiednio alokując środki na spłatę raty, zyskując w ten sposób pieniądze na bieżącą działalność, spłatę US, ZUS czy wypłatę dla pracowników.

Załóż darmowe konto i na kalkulatorze wylicz wysokość raty! Nic Cię to nie kosztuje i nie wiąże się z żadnymi zobowiązaniami. Dopiero gdy zdecydujesz się rozłożyć płatność na raty zatwierdzisz umowę kodem SMS.

Jeśli wystawiasz faktury z długim terminem płatności masz możliwość zamienić je na gotówkę i to w 5 minut od wystawienia dokumentu!
Faktoring umożliwia przedsiębiorcy uzyskanie środków finansowych zaraz po dokonaniu sprzedaży lub wykonaniu usługi. Dokumentem na podstawie którego NFG może wypłacić pieniądze jest dokument potwierdzający transakcję, w tym oczywiście faktura VAT. eFaktoring NFG oferuje szybki i 100% on-linowy proces zamiany faktury na gotówkę, a środki na konto Twojej firmy mogą dotrzeć nawet w 5 minut!
Załóż darmowe konto i sprawdź faktoring NFG! Nic Cię to nie kosztuje i nie wiąże się z żadnymi zobowiązaniami. Dopiero gdy zdecydujesz się na skorzystanie z faktoringu zatwierdzisz umowę kodem SMS.