Udostępnij:
29-11-2022

Bilans – czym jest i jak się go sporządza?

Jednym z niezwykle ważnych elementów składowych sprawozdania finansowego jest bilans. Bilans to nic innego jak zestawienie aktywów i pasywów na dzień rachunkowy. Jak należy rozumieć aktywa i pasywa przedsiębiorstwa? O jakich zasadach musi pamiętać przedsiębiorca w momencie tworzenia bilansu? Odpowiadamy na wszystkie istotne pytania dotyczące bilansu.

Z czego składa się kompletne sprawozdanie finansowe?


Sprawozdanie finansowe podsumowuje roczną działalność podmiotu gospodarczego i pozwala prawidłowo ocenić, w jakiej kondycji finansowej się on znajduje, czy jego wycena jest prawidłowa, a inwestycja w firmę przez potencjalnych inwestorów nie niesie za sobą przesadnie dużego ryzyka. Na kompletne sprawozdanie finansowe składają się:

bilans – zestawienie aktywów i pasywów podmiotu,

rachunek zysków i strat – rachunek wyników, który informuje o efektywności poszczególnych rodzajów działalności oraz wyniku finansowym całego podmiotu,

informacja dodatkowa – dokument zawierający dodatkowe wyjaśnienia i informacje, które mogą być niezbędne do prawidłowego zinterpretowania bilansu czy rachunku zysków i strat.

Obowiązek sporządzania sprawozdania finansowego ciąży na przedsiębiorcach prowadzących pełną rachunkowość. Bilans, jak i całe sprawozdanie to bardzo ważne dokumenty, które muszą zostać zatwierdzone przez organy zarządcze firmy. Co warto podkreślić, za zawarte w nim informacje pełną odpowiedzialność ponoszą osoby zatwierdzające dokument.


Co to jest bilans?


Bilans finansowy to nic innego jak zestawienie firmowych aktywów i pasywów na dzień bilansowy. Mówiąc prościej, jest to spis wszystkich składników majątkowych przedsiębiorstwa oraz źródeł ich finansowania. Co do zasady wyróżnia się dwa rodzaje bilansów:

● bilans otwarcia – przygotowany na początku okresu sprawozdawczego

● bilans zamknięcia – przygotowywany na zakończenie okresu sprawozdawczego.

Oczywiście nie jest to jedyna istniejąca klasyfikacja. W zależności od celu oraz okoliczności powstania wyróżnia się również kilka innych rodzajów bilansów – w tym sprawozdawczy, likwidacyjny czy skumulowany.

Bilans stanowi jedną z najważniejszych części sprawozdania finansowego i pozwala szybko zorientować się, jakim majątkiem dysponuje podmiot i w jaki sposób go finansuje. Dobrze przygotowany bilans powinien się równoważyć – suma aktywów powinna być równa sumie pasywów. Sporządzenie bilansu, a tym bardziej kompletnego sprawozdania finansowego, wymaga wiedzy i doświadczenia. Zadane to powierza się księgowym lub wyspecjalizowanym podmiotom świadczącym usługi rachunkowe.


Jak sporządzić bilans?


Wskazówki dotyczące budowy bilansu zawarto u ustawie o rachunkowości. Zagadnieniom tym poświęcono art. 86, który wyjaśnia budowę sprawozdania finansowego oraz poszczególnych jego elementów. Wyjaśnia, jakie informacje powinno zawierać wprowadzenie do sprawozdania finansowego, a także jak zbudowany jest bilans i rachunek zysków i strat w różnych wariantach. Ustawa jasno precyzuje również, jakie dane powinny być zawarte w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania.

Jak zbudowany jest bilans?
Jedną z jego stron stanowią aktywa, które wg ustawy dzieli się na aktywa trwałe i obrotowe:

1) Aktywa trwałe

I. Wartości niematerialne i prawne

II. Rzeczowe aktywa trwałe

III. Należności długoterminowe

IV. Inwestycje długoterminowe

V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

2) Aktywa obrotowe

I. Zapasy

II. Należności krótkoterminowe

III. Inwestycje krótkoterminowe

IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Po stronie pasywów znajdują się z kolei kapitały własne oraz zobowiązania i rezerwy na zobowiązania:

1) Kapitał (fundusz) własny

I. Kapitał (fundusz) podstawowy

II. Kapitał (fundusz) zapasowy

III. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

IV. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

V. Zysk (strata) z lat ubiegłych

VI. Zysk (strata) netto

VII. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)

2) Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

I. Rezerwy na zobowiązania

II. Zobowiązania długoterminowe

III. Zobowiązania krótkoterminowe

IV. Rozliczenia międzyokresowe