Czym jest i na czym polega podatek akcyzowy?

Akcyza to nic innego jak podatek, a ściślej mówiąc podatek pośredni, który najczęściej nie jest opłacany w urzędzie, tylko wkalkulowany w cenę towaru. Zgodnie z ustawą z 6 grudnia 2008 roku objęte są nim wyroby akcyzowe oraz samochody osobowe.

Do kategorii wyrobów akcyzowych zalicza się m.in.:
● energię elektryczną;

● wyroby energetyczne;

● napoje alkoholowe;

● wyroby tytoniowe;

● susz tytoniowy;

● płyny do papierosów elektrycznych;

● wyroby nowatorskie.

Czym różni się akcyza od cła?

Zarówno akcyza, jak i cło to podatki nakładane na towary. Tym, co je jednak odróżnia, jest przeznaczenie oraz sposób naliczania. Akcyza stanowi podatek pośredni i dotyczący określonych w ustawie wyrobów akcyzowych, niezależnie od kraju ich pochodzenia. Ma na celu regulowanie konsumpcji tych produktów poprzez pośrednie wpływanie na ich ceny.

Cło jest z kolei podatkiem pobieranym na towary importowane, czyli wprowadzane na teren danego kraju. Ma to chronić krajową produkcję oraz regulować handel zagraniczny. Stawki cła różnią się w zależności od rodzaju towaru i kraju, z którego pochodzą.

Czym różni się akcyza od podatku VAT?

Podatek VAT i akcyza pełnią różne funkcje i są nakładane na różne rodzaje towarów. Akcyza ma charakter regulacyjny i fiskalny, natomiast podatek VAT służy głównie do generowania dochodów budżetowych i jest powszechnie stosowany w handlu. VAT to podatek od wartości dodanej, czyli różnicy między ceną zakupu a ceną sprzedaży.

Podatki akcyzowe i VAT różnią się więc zakresem oraz sposobem naliczania. Akcyza jest nakładana na specyficzne towary, podczas gdy VAT dotyczy większości produktów i usług.

Wyroby objęte akcyzą i stawki podatku

Podatek akcyzowy nakładany jest w celu ograniczenia konsumpcji pewnych produktów (wyroby alkoholowe i tytoniowe), aby przeciwdziałać niepożądanym skutkom zdrowotnym lub społecznym. Obejmuje także towary, których koszty produkcji są niskie, a zapotrzebowanie zgłaszane przez rynek wysokie.

W tym miejscu wspomnieć warto również o harmonizacji regulacji dotyczących podatków pośrednich w Unii Europejskiej, która ma na celu wprowadzenie jasnych i przejrzystych zasad dla wszystkich krajów członkowskich. Do regulacji tych powinny stosować się wszystkie kraje UE, wciąż jednak pozostawiono im pewną swobodę w zakresie kształtowania wysokości podatku na poszczególne produkty. Ważne jest, by stawki nie były niższe od tych ustalonych przez unijne dyrektywy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami stawki akcyzowe mogą być wyrażone w:

● kwocie na jednostkę wyrobu;

● procencie maksymalnej ceny detalicznej;

● procencie podstawy opodatkowania;

● kwocie na jednostkę wyrobu i procencie maksymalnej ceny detalicznej.

Przykładowo od 1 stycznia 2023 roku stawka akcyzy dla energii elektrycznej wynosi 5,00 zł/1 MWh, dla benzyny silnikowej 1529,00 zł/1000 l, dla alkoholu etylowego 7610,00 zł/1 hl 100% vol., a dla papierosów 276,00 zł za każde 1000 sztuk i 32,05% maksymalnej ceny detalicznej.

O akcyzie musisz również pamiętać w momencie zakupu auta z zagranicy. Na wysokość podatku wpływ mają dwa czynniki: wartość pojazdu oraz pojemność silnika. Kupując samochód osobowy z silnikiem powyżej 2000 cm³, musisz zapłacić akcyzę w wysokości aż 18,6% jego wartości. W przypadku aut o niższej pojemności silnika akcyza wynosi tylko 3,1% wartości pojazdu. Dla pojazdów hybrydowych i elektrycznych stawki są niższe i wynoszą odpowiednio 9,3% i 1,55%.

Aktualnie obowiązujące stawki podatku akcyzowego znajdziesz tu: https://www.podatki.gov.pl/akcyza/stawki-podatkowe/.

Kto płaci podatek akcyzowy?

Ustawa precyzuje, że płatnikami podatku akcyzowego są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Akcyza jest podatkiem pośrednim i zwykle jako nabywca nie jesteś zobowiązany do jego samodzielnego rozliczenia. Istnieją jednak wyjątki. Kupując samochód lub występując w roli przedsiębiorcy (produkującego lub importującego wyroby akcyzowe), zobowiązujesz się do samodzielnego rozliczenia podatku akcyzowego.

Co w sytuacji, gdy jako przedsiębiorca nie dysponujesz w danym momencie niezbędnymi środkami na uregulowanie należności podatkowych?

Zastanów się nad skorzystaniem z usługi faktoringu. Sprzedając nieprzeterminowane faktury z odroczonym terminem płatności, szybko pozyskasz niezbędne środki, a przy okazji unikniesz niepotrzebnych formalności oraz długiego oczekiwania na decyzję. W NFG wypłacane jest 100% netto faktury VAT – kwotę tę otrzymasz nawet w kilka minut. Pozyskane w ten sposób środki możesz przeznaczyć nie tylko na uregulowanie zobowiązań podatkowych, lecz także na inne cele, w tym np. na zakup sprzętu, materiałów lub wyposażenia biura. Co więcej, koszty faktoringu możesz szybko i łatwo odpisać od podatku.

Zmiany w podatku akcyzowym – co trzeba wiedzieć?

Akcyza ma na celu regulację konsumpcji określonych towarów oraz generowanie dodatkowych dochodów dla państwa. Mając to na uwadze, można przypuszczać, że stawki podatku dla poszczególnych produktów zmieniają się dość często. Zmiana nie zawsze jednak wiąże się ze wzrostem. Przykładowo akcyza na paliwa silnikowe w 2020 roku wynosiła 1520 zł/1.000 l, po czym została obniżona w 2021 roku do 1514 zł/1.000 l, a następnie w 2022 roku do 1413 zł/1.000 l. Wraz z początkiem 2023 roku ustawodawca zdecydował o jej podniesieniu do 1529 zł i poziom ten się utrzymał w 2024 roku.

Zmieniające się stawki podatku nie są jednak jedynymi zmianami, których trzeba być świadomym. Ulegają zmianie również przepisy, które nakładają na podmioty nabywające lub dostarczające wyroby akcyzowe dodatkowe obowiązki. Do dużych zmian w przepisach doszło m.in. w ubiegłym roku, kiedy to Ministerstwo Finansów z dniem 13 lutego 2023 roku wprowadziło w życie nowe regulacje, zgodne z dyrektywą Rady (UE) 2020/262 z 19 grudnia 2019 roku. Od tego momentu podmioty, które nabywają lub dostarczają wewnątrzwspólnotowo produkty akcyzowe, muszą to robić z wykorzystaniem Systemu EMCS oraz elektronicznych dokumentów e-SAD, zawierających numer akcyzowy uprawnionego odbiorcy lub wysyłającego. Uzyskanie takiego numeru wymaga uprzedniego złożenia stosownego wniosku na PUESC o jego nadanie. Dotyczy to również wniosków na jednorazowe nabycie lub dostawę wewnątrzwspólnotową, które są ważne przez 3 miesięcy.

Z dniem 1 lutego 2024 roku rozpoczął się także okres przejściowy związany z elektroniczną ewidencją wyrobów akcyzowych. Aktualnie ewidencję akcyzową prowadzić można zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej (CEWA – Centralna Ewidencja Wyrobów Akcyzowych). Najprawdopodobniej jednak za 18 miesięcy dopuszczalna będzie jedynie forma elektroniczna poprzez system CEWA.

Zastanów się nad skorzystaniem z usługi faktoringu. Sprzedając nieprzeterminowane faktury z odroczonym terminem płatności, szybko pozyskasz niezbędne środki, a przy okazji unikniesz niepotrzebnych formalności oraz długiego oczekiwania na decyzję. W NFG wypłacane jest 100% netto faktury VAT – kwotę tę możesz otrzymać nawet w kilka minut. Pozyskane w ten sposób środki możesz przeznaczyć nie tylko na uregulowanie zobowiązań podatkowych, lecz także na inne cele – w tym np. na zakup sprzętu, materiały lub wyposażenia biura. Co więcej, koszty faktoringu możesz szybko i łatwo odpisać od podatku.