Czym jest SLIM VAT?

Pod pojęciem SLIM VAT kryją się zmiany w podatku od towarów i usług (VAT), które zainicjowano w 2020 roku celem usprawnienia działania tego podatku i ułatwienia sposobu jego rozliczania. Celem ustawodawcy było wprowadzenie zmian upraszczających prowadzenie działalności gospodarczej i tym właśnie charakteryzuje się SLIM (ang. simple, local and modern).

Pierwsze postanowienia w tym zakresie wprowadzono ustawą z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, której zapisy zaczęły obowiązywać z początkiem 2021 roku. Co konkretnie wprowadził SLIM VAT 1? Między innymi nowe zasady dotyczące korygowania faktur (in plus oraz in minus), wydłużony termin na wywóz towarów dla eksporterów, spójne kursy walut ułatwiające rozliczenia, wydłużenie terminu do odliczenia VAT na bieżąco (tj. miesięcznie), możliwość odliczenia VAT przy refakturowaniu usług noclegowych, zwiększenie limitu dla prezentów o małej wartości, a także zmiany w mechanizmie podzielonej płatności (MPP).

Na kolejne usprawnienia ustawodawca nie kazał przedsiębiorcom zbyt długo czekać. Ogłosił je w ustawie z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, a także w ustawie – Prawo bankowe. Część wprowadzonych wówczas zmian zaczęła obowiązywać już we wrześniu 2021 roku, jednak większość od kolejnego miesiąca. Pracując nad SLIM VAT 2, ustawodawca skoncentrował się m.in. na rozliczeniach transakcji zagranicznych – usunął trzymiesięczne ograniczenie w odliczaniu VAT przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów (WNT), umożliwił odliczanie VAT przy WNT w sytuacji faktury otrzymanej z opóźnieniem, dodał zapis opisujący stosowanie korekt in minus przy WNT oraz umożliwił rozliczanie importu w procedurze uproszczonej.

SLIM VAT 3 – zmiany w ustawie o podatku VAT

Najnowsza zmiana w obszarze podatku VAT weszła w życie z początkiem lipca 2023 roku, a podstawą prawną wprowadzonych zmian jest ustawa z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Przy projektowaniu zmian SLIM VAT 3 Ministerstwo Finansów skupiło się przede wszystkim na poprawie płynności finansowej przedsiębiorstw i jeszcze mocniej uprościło obrót międzynarodowy.

Wśród najważniejszych zmian warto wspomnieć choćby o wyższym limicie wartości sprzedaży dla małego podatnika (wzrost z poziomu 1 200 000 euro do 2 000 000 euro). Ponadto poszerzono możliwość wykorzystania środków na rachunku VAT (np. do uregulowania podatku od sprzedaży detalicznej), umożliwiono przekazywanie środków z rachunku VAT członka grupy VAT na rachunek VAT przedstawiciela tej grupy, dookreślono zasady obowiązujące przy wykazywaniu transakcji WNT w sytuacji, gdy dokumenty potwierdzające wywóz towaru docierają do podatnika z opóźnieniem, a także podwyższono dotychczasowe kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn.

Wprowadzono także zapisy umożliwiające wprowadzanie korekt deklaracji bezpośrednio do Łódzkiego Urzędu Skarbowego (poza systemem OSS i IOSS), a także ujednolicono terminy płatności podatku w procedurach szczególnych systemów OSS i IOSS z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Doprecyzowano również zasady stosowania kursów przeliczeniowych dla faktur korygujących. Dla faktur zwykłych korekty in minus oraz in plus wykorzystują pierwotny kurs NBP zastosowany na korygowanej fakturze. W przypadku faktur zbiorczych zastosowanie znajduje z kolei kurs NBP z dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej.