Czym jest identyfikator podatkowy?

Identyfikator podatkowy to identyfikator, po którym urzędy rozpoznają podatników. Stosuje się je przy składaniu najróżniejszych dokumentów i formularzy – w tym np. zeznania podatkowego. Podstawowymi identyfikatorami podatkowymi są:

● NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej) – dziesięciocyfrowy kod nadawany przez naczelnika urzędu skarbowego. Wprowadzono go ustawą w 1995 roku, jednak obowiązywać zaczął dopiero w kolejnym roku.

● PESEL (Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności) – jedenastocyfrowy kod pozwalający jednoznacznie zidentyfikować osobę fizyczną. Zawiera on w sobie datę urodzenia, numer serii z oznaczeniem płci oraz cyfrę kontrolną.

Identyfikator podatkowy – NIP czy PESEL?

Przy wypełnianiu różnego rodzaju formularzy urzędowych bardzo często można natrafić na pole, w którym wskazuje się własny identyfikator podatkowy. Co warto wspomnieć, wybór nie jest dobrowolny. Każdy podatnik musi znać obowiązujący go identyfikator podatkowy i każdorazowo stosować go w kontaktach z urzędami.

O jakich zasadach dotyczących identyfikatorów podatkowych powinien pamiętać każdy podatnik?
W jaki sposób sprawdzić, jaki identyfikator podatkowy powinniśmy stosować?


Zgodnie z obowiązującymi przepisami:

● NIP powinien być stosowany przez podatników:
○ prowadzących działalność gospodarczą,
○ będących podatnikami VAT,
○ będących płatnikami podatków,  składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne.

● PESEL powinien być stosowany przez podatników:
○ nieprowadzących działalności gospodarczej,
○ niebędących podatnikami VAT.

Szybkim sposobem zweryfikowania, jaki identyfikator podatkowy powinniśmy stosować, jest sprawdzenie własnego mikrorachunku podatkowego, czyli rachunku, na który zobowiązani jesteśmy przekazywać należności z tytułu podatku PIT, CIT czy VAT. Mikrorachunek zawiera w sobie PESEL lub NIP podatnika, więc jego zweryfikowanie pozwoli szybko upewnić się, jaki identyfikator podatkowy powinniśmy stosować. Metoda ta jest polecana przede wszystkim w przypadku, kiedy mamy pewne wątpliwości – doskonałym przykładem jest sytuacja prowadzenia nierejestrowanej działalności gospodarczej.

Jak sprawdzić swoje indywidualne konto podatkowe?

Identyfikator podatkowy przy działalności nierejestrowanej

Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej bez konieczności jej rejestracji – tj. składania wniosku o wpis do CEIDG lub KRS – pojawiła się w polskim prawie w 2018 roku.

Jest to bardzo korzystne rozwiązanie, które pozwala na dorabianie lub przetestowanie swojego pomysłu biznesowego bez zbędnych formalności.

Co warto podkreślić, korzystanie z tej możliwości obwarowane jest kilkoma warunkami:

● przychody z nierejestrowanej działalności nie mogą przekroczyć w skali miesiąca połowy minimalnego wynagrodzenia,
● konieczne jest posiadanie statusu osoby fizycznej,
● z rozwiązania tego nie mogą skorzystać osoby fizyczne, które w okresie ostatnich 60 miesięcy prowadziły działalność gospodarczą.

Jaki identyfikator podatkowy obowiązuje w takiej sytuacji? Z uwagi na fakt, iż nierejestrowana działalność to rozwiązanie adresowane do osób fizycznych, właściwym identyfikatorem podatkowym jest PESEL. Działalności takiej nie jest nadawany NIP ze względu na zwolnienie z konieczności rejestracji, więc jego stosowanie i tak nie byłoby możliwe.