Udostępnij:
20-09-2024

Czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza?

Prowadzenie biznesu to cel i marzenie wielu Polaków, jednak nie każdy jest świadomy tego, jak rozpocząć przygodę z biznesem ani z jakimi kosztami się to wiąże. Wielu zaczyna od jednoosobowej działalności gospodarczej, by następnie rozwijać biznes i zatrudniać pracowników. Czym charakteryzuje się jednoosobowa działalność gospodarcza? Jak ją założyć i na jakie koszty trzeba być przygotowanym?

ednoosobowa działalność gospodarcza – definicja


Według treści Ustawy Prawo Przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 roku jednoosobowa działalność gospodarcza to „zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły”.

By móc mówić o działalności gospodarczej, konieczne jest tym samym wykazanie:

● zarobkowego charakteru podejmowanych działań,

● ich ciągłości,

● zorganizowanego charakteru,

● działania we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.


Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?


Przed podjęciem decyzji o spróbowaniu swoich sił w biznesie warto upewnić się, że planowana działalność ma szansę na powodzenie. Jak wskazują statystyki, nawet ¼ firm zawiesza lub likwiduje działalność po upływie zaledwie 12 miesięcy.

Warto również spotkać się z księgowym lub samodzielnie zgłębić tematy związane z zasadami prowadzenia ksiąg rachunkowych, gdyż już na etapie składaniu wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) przyszły przedsiębiorca musi wskazać preferowaną formę opodatkowania – opodatkowanie na zasadach ogólnych, podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Mając już pewność, że biznes ma szansę odnieść sukces i wiedzę, jaka forma opodatkowania będzie najkorzystniejsza, nie pozostaje nic innego, jak złożyć wniosek o wpis do CEIDG. Można to zrobić osobiście, drogą pocztową lub elektronicznie. Co warto podkreślić, już na etapie składania wniosku o wpis do CEIDG można dodatkowo:

● zawnioskować o nadanie numeru REGON,

● zawnioskować o zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego w ZUS,

● zarejestrować się do VAT lub zaktualizować formularz VAT-R,

● wskazać firmowe rachunki do umieszczenia na białej liście.

Po złożeniu wniosku należy oczekiwać na jego przetworzenie przez zaangażowane w proces urzędy. W tym czasie można również zamówić firmową pieczątkę.

jednoosobowa-działalnosc-gospodarcza.jpg


Koszty działalności jednoosobowej


Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością opłacania comiesięcznych składek do ZUS. P Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi w 2024 roku kwota 4694,40 zł (60% kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na 2024 rok). Przekłada się to na:

● 916,35 zł na ubezpieczenie emerytalne (19,52%);

● 375,55 zł na ubezpieczenie rentowe (8,00%);

● 115,01 zł na ubezpieczenie chorobowe (2,45%);

● 115,01 zł składki na Fundusz Pracy (2,45%);

● 78,40 zł na ubezpieczenie wypadkowe (1,67%).

W efekcie co miesiąc przedsiębiorca zobowiązany jest odprowadzać do ZUS przynajmniej 1485,31 zł (1600,32 zł w przypadku opłacania dobrowolnej składki na ubezpieczenie chorobowe). Do tego dochodzi składka na ubezpieczenie zdrowotne, która od 2022 roku i 
zmian wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu zależy przede wszystkim od formy opodatkowania i wysokości uzyskiwanego dochodu.

Czy można prowadzić działalność gospodarczą bez płacenia ZUS?

Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce wiąże się z obowiązkiem opłacania składek ZUS. Składki mają charakter obowiązkowy i służą do zapewnienia przedsiębiorcy ubezpieczenia społecznego, w tym emerytalnego, rentowego, zdrowotnego, wypadkowego i chorobowego, które jest dobrowolne. Od tej reguły ustawodawca przewidział jednak kilka wyjątków – mowa o rozwiązaniach, które zakładają czasowe zwolnienie lub obniżenie miesięcznych składek.

Przedsiębiorcy, którzy dopiero rozpoczynają przygodę z biznesem, mogą zdecydować się na skorzystanie z Ulgi na start, która zwalnia ze składek przez pierwszych 6 miesięcy działalności. Po tym okresie przedsiębiorca może skorzystać z preferencyjnego ZUS-u, który pozwala na obniżenie składek niemal czterokrotnie względem standardowych. Z tego typu ulgi korzystać można przez 24 miesiące. Następnie po spełnieniu dodatkowych warunków możliwe jest skorzystanie z Małego ZUS-u Plus, który zakłada naliczanie składek od miesięcznego dochodu z ubiegłego roku.

Obowiązujące przepisy prawa przewidują również tzw. działalność nierejestrowaną. To nic innego jak drobna działalność prowadzona przez osoby fizyczne, które ustawodawca zwolnił z obowiązku rejestracji.

Działalność gospodarcza nierejestrowana


Każda aktywność zarobkowa, która wyczerpuje definicję działalności gospodarczej, podlega rejestracji i obowiązkowi podatkowemu. Istnieje jednak pewien wyjątek od reguły. Działalności nie musi rejestrować w CEIDG przedsiębiorca, który:

● jest osobą fizyczną;

● w ostatnich 60 miesiącach nie prowadził działalności gospodarczej;

● osiąga miesięczne przychody nieprzekraczające 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (tj. 3181,50 zł w pierwszej połowie i 3225,0 zł w drugiej połowie 2024 roku).

Przepisy zwalniają takiego przedsiębiorcę z obowiązku odprowadzania składek do ZUS, płacenia zaliczek na podatek dochodowy oraz prowadzenia rozbudowanej księgowości – wymagana jest jedynie uproszczona ewidencja sprzedaży i rozliczenie działalności w zeznaniu rocznym (PIT-36).

Jednoosobowa działalność gospodarcza za granicą – czym się różni?

Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej za granicą może być atrakcyjną opcją dla przedsiębiorców poszukujących nowych rynków zbytu i rozwoju swojej działalności. Ważne jest jednak dokładne zapoznanie się z przepisami prawnymi, podatkowymi oraz ubezpieczeniowymi obowiązującymi w danym kraju, żeby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji i móc prowadzić biznes zgodnie z prawem.

Mając na uwadze fakt, że zakładanie jednoosobowej działalności gospodarczej za granicą może wymagać spełnienia dodatkowych formalności, uzyskania zezwoleń, rejestracji w najróżniejszych rejestrach i dopełnienia innych formalności zgodnych z prawem danego kraju, warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia i skonsultować swoje plany z ekspertami w dziedzinie prawa czy podatków.

Działalność gospodarcza a inne formy prowadzenia firmy


Jednoosobowa działalność gospodarcza to najprostsza forma prowadzenia działalności gospodarczej, w której przedsiębiorca jest jedynym właścicielem firmy. Oznacza to, że podejmuje samodzielnie wszelkie decyzje, podnosi ich konsekwencje i odpowiada za zobowiązania firmy całym swoim majątkiem. To niewątpliwie najpopularniejsza forma prowadzenia biznesu w Polsce, ale nie jedyna. Innymi popularnymi formami prowadzenia biznesu są m.in.:

1. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) – to forma prowadzenia działalności gospodarczej, w której kapitał zakładowy jest podzielony na udziały, a wspólnicy nie ponoszą osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Spółkę z o.o. należy zarejestrować w KRS i wnieść do niej kapitał w wysokości przynajmniej 5000 zł.

2. Spółka akcyjna (S.A.) – to forma prowadzenia działalności gospodarczej, w której kapitał zakładowy podzielony jest na akcje, a akcjonariusze nie ponoszą osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Spółka akcyjna podlega restrykcyjnym przepisom prawnym, wymaga rejestracji w KRS i wkładu w wysokości minimum 100000 zł.

3. Spółka osobowa (np. spółka jawna, spółka partnerska) – to forma prowadzenia działalności gospodarczej, w której wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki swoim majątkiem. Spółka osobowa nie wymaga kapitału zakładowego i może być prowadzona na podstawie umowy.

JDG czy spółka z o.o?

Wybór między jednoosobową działalnością gospodarczą a spółką z ograniczoną odpowiedzialnością zależy w dużej mierze od indywidualnych preferencji, potrzeb i sytuacji konkretnego przedsiębiorcy. Jednoosobowa działalność gospodarcza jest niewątpliwie prostsza i tańsza w założeniu oraz prowadzeniu, a dodatkowo zakłada pełną odpowiedzialność przedsiębiorcy za zobowiązania firmy. Może więc być odpowiednia dla osób, które chcą prowadzić działalność samodzielnie i podlegać pod obowiązkowe ubezpieczenie społeczne (ZUS).

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością opiera się na nieco innych zasadach działania. Wymaga rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym i dopełnienia wielu formalności. Wspólnicy nie ponoszą osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki, a także nie płacą składek ZUS. Mogą jednak być zatrudnieni na umowę o pracę w spółce i opłacać składki jako pracownicy. Przy JDG przedsiębiorca prowadzi uproszczoną księgowość, często na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego lub karty podatkowej, jednak spółka z o.o. musi prowadzić pełną księgowość zgodnie z przepisami prawa, co wymaga zatrudnienia księgowego lub korzystania z usług biura rachunkowego. Tym samym spółka jest odpowiedniejsza dla przedsiębiorstw o większym zakresie działalności i z większym kapitałem.

Przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z prawnikiem lub doradcą podatkowym, aby wybrać formę prowadzenia działalności, która najlepiej odpowiada potrzebom konkretnego przedsięwzięcia, a także celom i sytuacji finansowej osób za nim stojących.