Blog
Wysokość składek ZUS – dowiedz się, jak je obliczyć
Rozpoczęcie działalności gospodarczej wymaga dokonania zgłoszenia do ZUS
Obowiązek odprowadzania składek ZUS spoczywa na każdym przedsiębiorcy. Rozpoczynając działalność gospodarczą, musisz więc pamiętać o tym, że obowiązuje Cię zgłoszenie się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS automatycznie zarejestruje Cię jako płatnika składek na podstawie wpisu do CEIDG.
Obowiązek opłacania składek dotyczy ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego. W przypadku składki chorobowej to Ty decydujesz, czy będziesz korzystać z ubezpieczenia. W ramach ubezpieczeń społecznych musisz również opłacać ubezpieczenie zdrowotne.
W tym miejscu warto zaznaczyć, że obowiązek zapłaty składek ZUS istnieje niezależnie od wyników osiąganych z działalności gospodarczej. Pojedyncze zwolnienia muszą wynikać z przepisów prawa i są wprowadzane w sytuacjach wyjątkowych (np. tarcze antykryzysowe związane z pandemią COVID-19).
Wysokość składek ZUS
Jeśli nie masz prawa do ulg, to musisz zapłacić składki w pełnej kwocie. Ich wysokość jest uzależniona od stawki średniego prognozowanego wynagrodzenia. W związku z tym, że w 2024 roku wynosi ono 7824 złotych, to podstawa wymiaru składek (60% tego wynagrodzenia) ustalona została na poziomie 4694,40 złotych, a poszczególne składki wynoszą:
● składka na ubezpieczenie emerytalne – 916,35 złotych (19,52% podstawy);
● składka na ubezpieczenie rentowe – 375,55 złotych (8% podstawy);
● składka na ubezpieczenie chorobowe – 115,01 złotych (2,45% podstawy);
● składka na ubezpieczenie wypadkowe – 78,40 złotych.
Począwszy od 2022 roku, składka ubezpieczenia zdrowotnego jest uzależniona od formy opodatkowania oraz wyników podmiotu. Jeśli rozliczasz się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych, Twoja składka ubezpieczenia zdrowotnego wynosi 9% dochodu. W przypadku podatku liniowego jest to 4,9% podstawy wymiaru, a dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych 9% zryczałtowanej podstawy. Obecnie trwają jednak rozmowy nad kolejną zmianą zasad ustalania składki na ubezpieczenie zdrowotne, która powinna przynieść przedsiębiorcom istotne oszczędności.
Czy mogę skorzystać z ulg w składkach ZUS?
Szansą na zmniejszenie wysokości zobowiązania jest skorzystanie z ustawowych ulg. Te przysługują jednak tylko niektórym podmiotom.
Możesz oszczędzić, jeśli dopiero rozpoczynasz działalność gospodarczą. Przez 2 lata masz bowiem prawo do opłacania zmniejszonych składek (rozwiązanie popularnie określa się jako „mały ZUS”). W tym przypadku podstawą obliczania wysokości składek jest minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w danym roku.
Rozważyć możesz również skorzystanie z ulgi na start. Jeśli zdecydujesz się na taki krok, przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności nie zapłacisz składek na ubezpieczenie społeczne, o ile spełnisz warunki stawiane przez ustawodawcę. Ulga nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego – składka zdrowotna obowiązuje Cię każdego miesiąca.
Zainteresować Cię może również Mały ZUS Plus, który umożliwia płacenie składek na ubezpieczenie społeczne w niższej wysokości, proporcjonalnej do dochodu. Jest to jednak rozwiązanie wyłącznie dla małych przedsiębiorców, których przychody w poprzednim roku nie przekroczyły 120 tys. złotych.
Preferencyjny ZUS – pamiętaj o konsekwencjach
Preferencyjne składki ZUS niewątpliwie ułatwiają rozpoczęcie przygody z biznesem. Pozwalają przetestować konkretny pomysł na firmę i rozwinąć go do takiej skali, która pozwoli na opłacanie składek w regularnej wysokości. Korzystanie z ulg czy zwolnień niesie jednak za sobą pewne ryzyka – niskie składki przekładają się nie tylko na niskie świadczenie emerytalne w przyszłości, ale również na niskie zasiłki chorobowe, zasiłki macierzyńskie czy świadczenia rehabilitacyjne.
Terminy zapłaty składek ZUS
Składki ZUS musisz opłacać co miesiąc (z dołu za poprzedni miesiąc). Termin płatności jest zróżnicowany ze względu na podmioty zobowiązane. Istotne zmiany w zakresie terminów opłacania składek ustawodawca zdecydował się wprowadzić z początkiem 2022 roku, co wynikało z wdrożenia Polskiego Ładu.
Niezmiennie piątego dnia miesiąca składki opłacają jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe. Do 15. dnia miesiąca składki zobowiązani są opłacać płatnicy mający osobowość prawną – tj. spółdzielnie, spółki akcyjne czy spółki z o.o. Podmioty, które osobowości prawnej nie mają, w tym m.in. osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, muszą dokonać płatności do 20. dnia miesiąca. Przed wprowadzeniem zmian osoby opłacające składki za siebie zobowiązane były do rozliczeń z ZUS najpóźniej do 10. dnia miesiąca.
W przypadku braku środków na realizację codziennych zobowiązań warto skorzystać z faktoringu. To korzystna forma finansowania działalności. Dzięki faktoringowi możesz szybko uwolnić zamrożone środki z faktur z odroczonym terminem płatności i to bez konieczności dopełniania szeregu formalności.
Co grozi za niepłacenie składek ZUS?
Za nieterminowe odprowadzanie składek do ZUS przedsiębiorca może zostać dotkliwie ukarany. Podstawowa kara to odsetki za zwłokę. Ustala się je na podstawie wysokości zaległości i rocznej stawki procentowej odsetek za zwłokę. ZUS może również wymierzyć przedsiębiorcy dodatkową opłatę w wysokości 100% nieopłaconych składek, a nawet rozpocząć postępowanie egzekucyjne, co samo w sobie będzie się wiązało z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów z nim związanych.