Obowiązki przedsiębiorcy względem ZUS

Zarządzanie firmą, niezależnie od jej skali, nakłada na przedsiębiorcę szereg obowiązków, o których musi pamiętać i z których terminowo musi się wywiązywać. Zobowiązany jest on przede wszystkim ewidencjonować wszystkie zdarzenia gospodarcze i w ustawowych terminach regulować wszelkie zobowiązania podatkowe. Musi również odprowadzać wymagane składki za siebie i za zatrudnionych pracowników do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Składki, jakie przedsiębiorca jest zobowiązany odprowadzać za siebie do ZUS są uzależnione od wysokości prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, a dokładniej rzecz ujmując 60% jego podstawy. W 2023 roku podstawę wymiaru składek stanowi kwota 4 161 zł - przekłada się to na składki w następujących wysokościach:

● ubezpieczenie emerytalne: 812,23 zł (19,52%),

● ubezpieczenie rentowe: 332,88 zł (8,00%),

● ubezpieczenie wypadkowe: 69,49 zł (1,67%),

● ubezpieczenie chorobowe: 101,94 zł (2,45%),

● Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy: 101,94 zł (2,45%).

Obowiązkiem przedsiębiorcy jest również odprowadzanie składki zdrowotnej, jednak sposób jej kalkulacji jest nieco bardziej złożony i uzależniony od wysokości uzyskiwanych przez przedsiębiorcę dochodów lub przychodów dla ryczałtowców. Nie może być ona jednak niższa niż 314,10 zł.

Biorąc pod uwagę uwzględniony przez rząd wzrost przeciętnego wynagrodzenia brutto w projekcie budżetu na 2024 roku – do poziomu 7 824 zł – należy spodziewać się dużego wzrostu miesięcznych obciążeń dla przedsiębiorców z początkiem nowego roku.

Czym jest ulga na start?

By ułatwić młodym przedsiębiorcom stawianie pierwszych kroków w biznesie, ustawodawca wprowadził tzw. ulgę na start. Skorzystać z niej mogą przedsiębiorcy, którzy zakładają działalność po raz pierwszy lub po 5 latach od zamknięcia poprzedniej działalności. Ulga zwalnia z obowiązku odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe), a także składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy przez pierwsze 6 miesięcy funkcjonowania firmy.

Przedsiębiorca zobowiązany jest jedynie do odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne, które obliczane są na analogicznych zasadach jak w przypadku dużego ZUS-u.

Jak rozumieć mały ZUS?

Inną formą preferencyjnego traktowania początkujących przedsiębiorców jest mały ZUS, czyli innymi słowy prawo do preferencyjnych składek ZUS. Standardowo obliczane są one od kwoty nie niższej niż 60% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce. Preferencyjne warunki liczone są od znacznie niższej podstawy – tj. 30% minimalnego wynagrodzenia. Z uwagi na wysoką inflację minimalne wynagrodzenie zmieniono w bieżącym roku dwukrotnie. Ostatnia zmiana miała miejsce 1 lipca – minimalne wynagrodzenie w gospodarce ustanowiono wówczas na poziomie 3 600 zł. Podstawę do ustalenia wysokości składek stanowi tym samym kwota 1 080 zł, a same składki prezentują się następująco:

● ubezpieczenie emerytalne: 210,82 zł (19,52%),

● ubezpieczenie rentowe: 86,40 zł (8,00%),

● ubezpieczenie wypadkowe: 18,04 zł (1,67%),

● ubezpieczenie chorobowe: 26,24 zł (2,45%).

Miesięczne obciążenia przedsiębiorcy (bez składki zdrowotnej) wynoszą tym samym zaledwie 341,72 zł lub 315,26 zł przy rezygnacji z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Stan ten potrwa jednak tylko do końca roku. W 2024 roku, podobnie jak w 2023 roku, również możemy się spodziewać dwukrotnej podwyżki minimalnego wynagrodzenia w gospodarce.

Z preferencyjnych składek przedsiębiorca może korzystać przez okres 24 miesięcy. Czy warto się na taki krok zdecydować? Na to pytanie każdy przedsiębiorca musi sobie odpowiedzieć samodzielnie. Należy jednak podkreślić, że odprowadzanie niskich składek na ubezpieczenie społeczne przekłada się na niższe świadczenie w przyszłości. Odprowadzanie niskich składek utrudnia też dostęp do zasiłku dla bezrobotnych.