Udostępnij:
27-04-2022

Jak obliczyć podstawę opodatkowania?

By uniknąć problemów z urzędem skarbowym, konieczne jest nie tylko terminowe regulowanie wszystkich zobowiązań podatkowych, lecz także ich odprowadzanie we właściwej wysokości. I choć wydaje się to oczywiste, nie zawsze ustalenie wysokości podatku jest prostym zadaniem. Nie każdy wie bowiem, jak prawidłowo ustalić podstawę opodatkowania i w jaki sposób zgodnie z przepisami ją obniżyć. Co to jest podstawa opodatkowania i jak się ją liczy?
Co to jest podstawa opodatkowania?

Podstawa opodatkowania to nic innego jak wyrażony ilościowo lub wartościowo przedmiot opodatkowania. W ujęciu ilościowym jest to po prostu ilość towaru, zaś w ujęciu wartościowym kwota, przez którą należy przemnożyć właściwą stawkę podatku i w ten sposób ustalić kwotę podatku, jaką należy przekazać na rzecz urzędu skarbowego lub innego właściwego urzędu.

Ustalanie podstawy opodatkowania może się nieco różnić w zależności od podatku. Dlatego warto dobrze orientować się w obowiązujących przepisach i wszystkich wprowadzanych w tym zakresie zmianach lub ewentualnie powierzyć prowadzenie ksiąg rachunkowych profesjonalistom. Co do zasady obliczanie wysokości należnego podatku nie jest przesadnie trudne, jednak trzeba być świadomym tego, jakie obowiązują zasady, a także jakie odliczenia i pomniejszenia dopuszcza prawem ustawodawca.

Gdzie szukać odpowiedzi na nurtujące podatnika pytania?
Przede wszystkim w:

● ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 roku,

● ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych z 15 lutego 1992 roku,

● ustawie o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 roku.

Jak obliczyć podstawę opodatkowania?

Pojęcie podstawy opodatkowania kojarzy się przede wszystkim z podatkiem dochodowym, jednak istnieje kilka innych podatków, dla których podatnik również zobowiązany jest do ustalenia podstawy opodatkowania i odprowadzenia do urzędu w stosownej wysokości.
Jak obliczyć podstawę opodatkowania dla poszczególnych podatków?

a) Podatek dochodowy

W przypadku podatku dochodowego podstawę opodatkowania, zarówno w przypadku osób prawnych, jak i fizycznych, ustala się analogicznie. Punkt wyjścia stanowi ustalenie dochodu, a więc pomniejszenie kwoty przychodu o koszty związane z jego uzyskaniem. Obliczony w ten sposób dochód stanowi faktyczną kwotę wynagrodzenia przedsiębiorcy, od której powinien odprowadzić podatek.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że podstawę opodatkowania obniżają dopuszczone prawem obniżenia i pomniejszenia. Ewentualne ulgi i odliczenia mogą pomniejszać zarówno podstawę opodatkowania, jak i kwotę podatku ustaloną na podstawie obliczonej podstawy.

b) Podatek VAT

Podatek VAT to podatek od obrotu i to właśnie obrót stanowi podstawę opodatkowania – czyli kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku od towarów i usług. Innymi słowy, wartość netto towaru lub usługi. Podstawa opodatkowania w przypadku podatku VAT nie obejmuje obniżek cen uwzględnionych w momencie sprzedaży, rabatów za wcześniejszą zapłatę ani otrzymanych zwrotów od nabywcy czy usługobiorcy.

c) Podatek akcyzowy

Podatek akcyzowy obejmuje wiele grup produktowych, dla których stosuje się odmienne stawki podatku i na innej podstawie ustala podstawę opodatkowania:

● tytoń – podstawa opodatkowania zależy od ilości lub masy,

● alkohol – podstawa opodatkowania zależy od ilości litrów trunku,

● wyroby energetyczne – podstawa opodatkowania zależy od ilości litrów, kilogramów lub wartości energetycznej,

● energia elektryczna – podstawa opodatkowania zależy od ilości wyrażonej w megawatogodzinach,

● samochody osobowe – podstawa opodatkowania zależy od kwoty sprzedaży lub wartości celnej w przypadku importu.

d) Podatek od czynności cywilnoprawnych

Wiele transakcji w obrocie gospodarczym podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC). Mowa chociażby o zawarciu umowy pożyczki, umowy spółki, umowy darowizny, umowy sprzedaży / zamiany rzeczy i praw majątkowych czy ustanowieniu hipoteki. Podstawę opodatkowania w takim przypadku stanowi wartość przedmiotu umowy.