Udostępnij:
02-07-2021

Koszty uzyskania przychodu dla pracownika i przedsiębiorcy

Generowanie jakichkolwiek przychodów – zarówno w przypadku pracownika, jak i przedsiębiorcy – wiąże się z koniecznością poniesienia pewnych kosztów. Obowiązujące przepisy prawa podatkowego jasno wskazują, że nie wszystkie wydatki stanowią koszt podatkowy. Warto zatem znać definicję i dopuszczalne metody dokumentowania takich kosztów.

Koszty uzyskania przychodu, czyli co?


Zgodnie z definicją, koszt uzyskania przychodu to wydatek, który został poniesiony w celu uzyskania przychodu lub ewentualnie utrzymania źródła przychodów. Po zsumowaniu wszystkich kosztów uzyskania przychodu i odjęciu ich od kwoty całościowych przychodów otrzymamy wartość uzyskanych dochodów. Obliczony w ten sposób dochód, ewentualnie pomniejszony o dopuszczone przepisami prawa podatkowego odpisy, stanowi podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

Co należy wyraźnie zaznaczyć, nie wszystkie wydatki można kwalifikować jako koszty uzyskania przychodów. Warunki zaliczenia wydatku jako kosztu uzyskania przychodu dokładnie definiuje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazuje ona m.in., że wydatek kwalifikowany jako koszt uzyskania przychodu musi zostać poniesiony, być odpowiednio udokumentowany, mieć związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i mieć charakter definitywny. Ważne jest również to, by jego celem było uzyskanie, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Istotne jest także to, by konkretny rodzaj kosztu nie znajdował się na liście wykluczeń. Zgodnie z art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszt uzyskania przychodu nie można uznać m.in.:

● wydatków reprezentacyjnych,
● kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań,
● kar umownych i odszkodowań,
● odpisów amortyzacyjnych, które w przypadku samochodów osobowych przekraczają wartość 150 tys. złotych,
● odsetek od przeterminowanych zobowiązań podatkowych i budżetowych,
● wydatków na spłatę zaciągniętych kredytów i pożyczek (koszt może stanowić jedynie opłacona część odsetkowa raty).

Lista wyłączeń jest naprawdę długa – zawiera przynajmniej kilkadziesiąt różnych pozycji, więc w przypadku wątpliwości warto zajrzeć do ustawy.

Koszty uzyskania przychodu przy umowie o pracę


Często nie jesteśmy świadomi tego, że koszty uzyskania przychodu tyczą się nie tylko przedsiębiorców, lecz także pracowników. W przypadku uzyskiwania przychodów z tytułu tylko jednego stosunku służbowego przyjmuje się miesięczne koszty uzyskania przychodu w wysokości 250 zł, co przekłada się na maksymalnie 3 000 zł rocznie. W przypadku pracy poza miejscem zamieszkania kwota ta wzrasta do 300 zł miesięcznie i 3600 zł rocznie.

Co w sytuacji, gdy przychody uzyskujemy z więcej niż jednego stosunku pracy? Zgodnie z przepisami w takiej sytuacji mamy możliwość przyjęcia nieco wyższych kosztów. W przypadku pracy w miejscu zamieszkania jest to maksymalnie 4 500 zł rocznie, jeśli zaś miejsce zamieszkania podatnika położone jest poza miejscowością, w której funkcjonuje zakład pracy, łączne koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć 5 400 zł.

W sytuacji faktycznego ponoszenia wyższych kosztów, związanych chociażby z dojazdami do pracy, podatnik ma prawo je uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym, jednak konieczne będzie ich dokładne udokumentowanie.

Czym są autorskie koszty uzyskania przychodu?


Przepisy przewidują również możliwość zastosowania tzw. autorskich kosztów uzyskania przychodu. Wynoszą one 50%, jednak do ich stosowania uprawnieni są nieliczni. Stosuje się je bowiem w przypadku przenoszenia prawa własności, stąd też korzystają z nich m.in. programiści, architekci, artyści czy naukowcy. Należy jednak w tym miejscu zaznaczyć, że autorskich kosztów uzyskania przychodów nie można stosować dla całości przychodów – górną granicą dla łącznej wartości tych kosztów jest 85 528 zł, czyli kwota graniczna między I i II progiem podatkowym.