Kim jest beneficjent rzeczywisty?

Beneficjent rzeczywisty to osoba fizyczna, która ostatecznie kontroluje lub czerpie korzyści z danej spółki bądź podmiotu prawnego, mimo że może nie figurować w dokumentach jako jej właściciel lub udziałowiec. Beneficjent rzeczywisty jest tym samym osobą ukrywającą się za pewnego rodzaju „kurtyną”, ale sprawującą pośrednią lub bezpośrednią kontrolę nad działaniem podmiotu.

Do czego potrzebna jest wiedza na temat beneficjenta rzeczywistego, stojącego za konkretnym przedsięwzięciem? Ma to duże znaczenie i to na wielu płaszczyznach:

1) Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu – identyfikacja beneficjenta rzeczywistego jest kluczowa w walce z tymi przestępstwami. Umożliwia śledzenie przepływów finansowych i identyfikację osób faktycznie odpowiedzialnych za podejrzane transakcje.

2) Zwiększenie przejrzystości biznesowej – poznanie beneficjenta rzeczywistego pozwala na lepsze zrozumienie struktury danego podmiotu i jego faktycznych właścicieli.

3) Ułatwienie dochodzenia wierzytelności – w przypadku pojawienia się problemów finansowych wiedza o beneficjencie rzeczywistym ułatwia wierzycielom dochodzenie należności.

4) Sprawiedliwe opodatkowanie – wiedza o beneficjencie rzeczywistym jest ważna również dla prawidłowego ustalenia wysokości podatków i zapobiegania uchylania się od obowiązku podatkowego.

Jak sprawdzić, kto jest beneficjentem rzeczywistym?

W wielu krajach, w tym w Polsce, przepisy przewidują obowiązek identyfikacji beneficjenta rzeczywistego i jego rejestracji. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że definicja beneficjenta rzeczywistego może się różnić w zależności od jurysdykcji, a on sam nie musi być jedną osobą, tylko np. grupą osób. Między innymi z tych względów identyfikacja beneficjenta rzeczywistego w wielu przypadkach bywa czasochłonna i wymaga zebrania informacji z wielu źródeł.

Znacznie prostsze będzie sprawdzenie, kto jest beneficjentem rzeczywistym, ponieważ informacje te są często publicznie dostępne. W Polsce najlepszych źródłem informacji na temat beneficjentów rzeczywistych jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych.

Co to jest CRBR (Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych)?

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) jest prowadzony przez Ministerstwo Finansów i zawiera informacje o beneficjentach rzeczywistych spółek, fundacji, stowarzyszeń i innych podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego. CRBR stanowi narzędzie służące do zwiększenia przejrzystości oraz zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

Wszystkie informacje zamieszczone w CRBR są jawne i dostępne bezpłatnie dla zainteresowanych. Rejestr prowadzony jest w formie elektronicznej, dzięki czemu zweryfikowanie beneficjenta rzeczywistego, stojącego za konkretnym podmiotem, nie stanowi najmniejszego problemu. Możliwe jest również odwrócenie kolejności, tj. wyszukiwanie wszystkich podmiotów, za którymi stoi wskazany beneficjent rzeczywisty.

Kto podlega obowiązkowi wpisu do CRBR?

Odpowiedzi na to pytanie szukać należy w ustawie z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zgodnie z treścią art. 58 do zgłaszania i aktualizowania informacji o beneficjentach rzeczywistych zobowiązane są:

● spółki jawne;

● spółki komandytowe;

● spółki komandytowo-akcyjne;

● spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;

● proste spółki akcyjne;

● spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych;

● trusty, których powiernicy albo osoby zajmujące stanowiska równoważne mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium Polski w imieniu bądź na rzecz trustu;

● spółki partnerskie;

● europejskie zgrupowania interesów gospodarczych;

● spółki europejskie;

● spółdzielnie;

● spółdzielnie europejskie;

● stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego;

● fundacje.