Likwidacja a sprzedaż środka trwałego

Po pewnym czasie użytkowania środka trwałego wprowadzonego do ewidencji przedsiębiorstwo może zaprzestać jego dalszego użytkowania. W takiej sytuacji do rozważenia są dwie możliwości:

● likwidacja środka trwałego;

● sprzedaż środka trwałego.

O ile znajdzie się potencjalny nabywca, przedsiębiorstwo może się zdecydować na sprzedaż. Jednak w wielu przypadkach środek trwały nie jest już zdatny do dalszego użytku i nie nadaje się do sprzedaży, więc jedynym rozwiązaniem jest jego likwidacja. W niektórych przypadkach sprzedaż środka trwałego może generować dodatkowy dochód dla przedsiębiorstwa, podczas gdy w innych likwidacja może być bardziej korzystna ze względu na stan techniczny aktywu.

Co należy rozumieć przez likwidację środka trwałego?

Jego zniszczenie lub oddanie do utylizacji. Często operacja ta może się wiązać z dodatkowymi kosztami. Zarówno w przypadku likwidacji, jak i sprzedaży środka trwałego efekt jest ten sam – środek trwały znika z ewidencji. Sprzedaż od likwidacji odróżnia jednak przychód, jaki pojawia się w wyniku zbycia.

Księgowanie sprzedaży środka trwałego

Księgowanie zarówno likwidacji środka trwałego, jak i jego sprzedaży odbywa się w analogiczny sposób. Operacja wymaga wyksięgowania wartości netto środka trwałego (wartość brutto pomniejszona o dotychczasowe umorzenie) i ujęcia jej na koncie „Pozostałe koszty operacyjne”. O ile likwidacja lub sprzedaż środka trwałego pociągają za sobą dodatkowe koszty, powinny być one ujęte na kontach „Zobowiązania” i „Pozostałe koszty operacyjne”.

W przypadku sprzedaży pojawia się dodatkowy krok – księgowanie przychodu uzyskanego ze sprzedaży. Operację tę wykazuje się na kontach „Należności” i „Pozostałe przychody operacyjne”.

Sprzedaż środka trwałego a podatek dochodowy

Sprzedaż środka trwałego niesie określone konsekwencje na gruncie ustawy o podatku dochodowym. Zgodnie z treścią art. 24 ust. 2:
Dochodem z odpłatnego zbycia składników majątku (…), wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, jest przychód z odpłatnego zbycia składników majątku (…), a w pozostałych przypadkach dochodem lub stratą jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a:

1) wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (…), powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych (…), dokonanych od tych środków i wartości.

W praktyce oznacza to, że kosztem dla przedsiębiorcy będzie niezamortyzowana część środka trwałego.

Sprzedaż środka trwałego a składka zdrowotna

Wejście w życie Nowego Ładu wywołało niemałą rewolucję w firmach i doprowadziło do wielu kłopotliwych sytuacji z rozliczaniem podatków. Doskonałym przykładem jest składka zdrowotna. Zgodnie z ogólną zasadą dochód ze sprzedaży środka trwałego powinien być uwzględniany przy obliczaniu podstawy do naliczania wysokości składki zdrowotnej. Jednakże zasady obliczania tego dochodu różnią się w kontekście składki zdrowotnej i podatku dochodowego.

W przypadku składki zdrowotnej dochodu nie powiększa się o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2022 roku, o czym stanowi art. 35. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw.

W przypadku ustalania dochodu, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i 2c ustawy zmienianej w art. 10, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, od przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), dochód ustalony z uwzględnieniem art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2022 r.