Podatek katastralny – co to takiego?

Podatek katastralny to system opodatkowania nieruchomości, który uzależnia wysokość należnego podatku od wartości rynkowej nieruchomości. W praktyce oznacza to, że osoby mające nieduże mieszkania o niskiej wartości płacą mały podatek, a właściciele dużych domów czy luksusowych apartamentów w najlepszych lokalizacjach muszą liczyć się z wielokrotnie większą sumą.

Ile konkretnie wynosi podatek katastralny?

Obecnie podatek ten funkcjonuje w wielu krajach – m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech, Belgii, USA czy Singapurze. O ile w Europie jego wysokość mieści się zwykle w przedziale 0,5–2%, o tyle w Stanach Zjednoczonych wynosi nieco więcej – na ogół 1,5–2,5%. Zakładając, że podatek katastralny wynosi 2%, a posiadana nieruchomość wyceniana jest na 1 milion złotych, w danym roku kalendarzowym podatnik zobowiązany będzie do odprowadzenia 20 tys. złotych podatku. Jeśli z czasem nieruchomość zyska na wartości, proporcjonalnie zwiększy się również wysokość należnego podatku.

Czy podatek katastralny obowiązuje w Polsce?

W Polsce nie obowiązuje podatek katastralny, jednak niemal co roku temat jego wprowadzenia powraca. Rządzący deklarują, że obecnie nie trwają żadne tego typu prace, jednak nie oznacza to, że sytuacja nie ulegnie zmianie w przyszłości.

Podatek katastralny a podatek od nieruchomości

Głównymi argumentami przemawiającymi za wprowadzeniem podatku katastralnego są: możliwość zwiększenia wpływów do budżetu, zwiększenie sprawiedliwości w opodatkowaniu, a także uproszczenie systemu podatkowego. Przeciwnicy podatku argumentują z kolei, że jego wprowadzenie doprowadzi do ogromnego wzrostu obciążeń i w konsekwencji zmusi wiele osób do sprzedaży posiadanych nieruchomości lub skorzystania z odwróconej hipoteki. Nawet niewielka stawka podatku w przypadku mieszkań o wartości kilkuset tysięcy złotych przekłada się bowiem na kilka tysięcy złotych podatku, a więc wielokrotnie więcej niż wynoszą aktualne obciążenia podatkowe dla tych nieruchomości.

Obecnie w Polsce obowiązuje podatek od nieruchomości, którego wysokość uzależniona jest od wielu czynników w tym m.in. od lokalizacji nieruchomości oraz sposobu jej użytkowania. Obowiązujące w danym roku podatkowym stawki podatku od nieruchomości ustalane są przez rady gmin. W praktyce oznacza to, że stawki w poszczególnych gminach w Polsce mogą się mniej lub bardziej od siebie różnić. I choć gminy mają prawo swobodnie kształtować wysokość podatku od nieruchomości na swoim terenie, muszą uwzględniać maksymalne stawki, które w 2024 roku wynoszą odpowiednio:

● 1,15 zł/㎡ dla budynków mieszkalnych;

● 33,10 zł/㎡ dla budynków związanych z prowadzeniem działalności;

● 15,50 zł/㎡ dla budynków związanych z prowadzeniem działalności w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym;

● 6,76 zł/㎡ dla budynków związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych;

● 11,17 zł/㎡ dla budynków związanych z prowadzeniem organizacji pożytku publicznego.

Stawki na dany rok podawane są w obwieszczeniu ministra finansów. Następuje to zwykle w lipcu lub sierpniu, po komunikacie Głównego Urzędu Statystycznego na temat inflacji w pierwszym półroczu. Z uwagi na fakt, że inflacja w pierwszej połowie 2023 roku wyniosła 15%, o tyle też wzrosły maksymalne stawki podatku w 2024 roku.