Blog
26-06-2024
O czym mówi zasada memoriałowa w rachunkowości?
Rachunkowość to dziedzina nauki oraz praktyki gospodarczej, która zajmuje się gromadzeniem, klasyfikacją, interpretacją i prezentacją danych finansowych dotyczących działalności gospodarczej. Prawidłowe funkcjonowanie systemu rachunkowości gwarantują zasady rachunkowości, które określają sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz praktyki związane ze sporządzaniem sprawozdań finansowych. Jedną z tych zasad jest zasada memoriałowa.
Czym jest i co ma na calu polityka rachunkowości?
Zgodnie z treścią art. 4 ustawy o rachunkowości podmioty prowadzące księgi rachunkowe zobowiązane są do stworzenia i stosowania się do własnej polityki rachunkowości:
„Jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy”.
Politykę rachunkowości należy rozumieć jako zbiór zasad, procedur i wytycznych, które określają sposób prowadzenia i prezentowania informacji finansowych przez organizację. Definiuje ona, jakie zasady rachunkowe i metody pomiaru mają być stosowane, jakie informacje finansowe ujawniane, oraz jakie normy i wytyczne rachunkowe przestrzegane. Polityka rachunkowości jest ustalana przez zarząd lub organy decyzyjne podmiotu i ma na celu zapewnienie spójności, rzetelności i wiarygodności informacji finansowych. Jej główny cel stanowi umożliwienie użytkownikom, takim jak inwestorzy, wierzyciele czy organy nadzoru, informacji finansowych, zrozumienia i dokonania oceny sytuacji finansowej oraz wyników działalności organizacji.
Na czym polega zasada memoriałowa?
Wśród wielu zasad, o jakich wspomina ustawa o rachunkowości, znaleźć można również odniesienie do memoriału. Traktuje na ten temat art. 6 ustawy o rachunkowości:
„W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty”.
Zasada memoriałowa w rachunkowości odnosi się do momentu, w którym transakcja jest zarejestrowana w księgach rachunkowych. Zgodnie z nią transakcje powinny być rejestrowane w momencie ich faktycznego dokonania, a nie w chwili, gdy następuje płatność lub otrzymanie środków.
Oznacza to, że nawet jeśli płatność za transakcję zostanie dokonana w późniejszym terminie, sama transakcja musi być uwzględniona w księgach rachunkowych w momencie jej wystąpienia. Przykładowo, jeżeli przedsiębiorstwo sprzedaje towar klientowi na kredyt, powinno się ją zarejestrować w chwili dokonania sprzedaży, a nie w momencie otrzymania płatności od klienta.
Dlaczego ustawodawca nakazuje stosowanie zasady memoriału? Istnieje kilka powodów, jednak jednym z najważniejszych jest niewątpliwie to, że zasada memoriałowa umożliwia właściwe odzwierciedlenie transakcji i ich skutków finansowych w księgach rachunkowych, niezależnie od terminu zapłaty. To istotne dla dokładnego i rzetelnego przedstawienia informacji finansowych oraz analizowania wyników działalności podmiotu.
Zasada memoriałowa a kasowa – jakie są różnice?
Z zasadą memoriałową bezpośrednio wiąże się zasada kasowa, która jest jej przeciwieństwem. Różnica między tymi dwiema zasadami polega na momencie, w którym transakcje ujmowane są w księgach. Zasada kasowa koncentruje się na przepływie gotówki, podczas gdy zasada memoriałowa skupia się na zapisywaniu transakcji w momencie ich wystąpienia, niezależnie od terminu zapłaty.
Zasada kasowa opiera się na rejestrowaniu transakcji w momencie faktycznego przepływu gotówki. Oznacza to, że są one ujmowane w księgach tylko w momencie otrzymania lub wydania gotówki. Inne formy płatności, takie jak np. kredyt czy faktury, nie są uwzględniane w chwili ich wystawienia, tylko w momencie faktycznej płatności.