Czym są księgi rachunkowe?

Obowiązujące przepisy prawa dopuszczają rejestrowanie zdarzeń gospodarczych zachodzących w ramach konkretnego podmiotu na kilka sposobów. Jedną z najbardziej popularnych form jest prowadzenie KPiR. To stosunkowo prosta metoda ewidencji zdarzeń gospodarczych, jednak nie każdy przedsiębiorca ma możliwość jej stosowania. Wiele podmiotów jest bowiem ustawowo zobowiązanych do prowadzenia pełnej rachunkowości – kto konkretnie, wyjaśniamy w dalszej części artykułu. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by przedsiębiorca, który może rozliczać się przy pomocy KPiR, przeszedł na pełną rachunkowość.

Księgi rachunkowe obejmują nie tylko przychody i rozchody, ale również wiele innych operacji finansowych, w tym chociażby zobowiązania kredytowe czy wynagrodzenia. W sposób szczegółowy opisują każdą złotówkę, która przepływa przez podmiot, i dzięki temu zapewniają pełny ogląd jego kondycji finansowej. Niewątpliwie ułatwia to podejmowanie kluczowych decyzji i projektowanie polityki finansowej. Jest to główny powód, dla którego wiele firm dobrowolnie decyduje się na prowadzenie pełnej rachunkowości.

Kogo dotyczy obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych?

Prowadzenie ksiąg rachunkowych, czyli innymi słowy pełnej rachunkowości, to obowiązek, który ustawodawca nakłada na wybrane podmioty. Ich szczegółową listę znaleźć można w art. 2 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z jego treścią obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych ciąży na:

● spółkach handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółkach cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a także innych osobach prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego;

● osobach fizycznych, spółkach cywilnych osób fizycznych, spółkach cywilnych osób fizycznych i przedsiębiorstwach w spadku, spółkach jawnych osób fizycznych, spółkach partnerskich oraz przedsiębiorstwach w spadku (…), jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro;

● jednostkach organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o świadczeniu usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych, przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów;

● gminach, powiatach, województwach i ich związkach;

● jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2;

● oddziałach i przedstawicielstwach przedsiębiorców zagranicznych (…);

● jednostkach niewymienionych w pkt 1–6, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych – od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.

Co składa się na księgi rachunkowe?

Na księgi rachunkowe składają się następujące elementy:

● dziennik,

● księga główna,

● księgi pomocnicze,

● zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,

● inwentarz – wykaz składników aktywów i pasywów.