Metody wyceny i rozchodu zapasów – czym są i czemu służą?

Wycena i rozchód zapasów to kluczowe aspekty zarządzania finansami w przedsiębiorstwie. Istnieje kilka metod, które przedsiębiorcy mogą stosować, by efektywnie zarządzać swoimi zapasami – do najpopularniejszych z nich zaliczamy:

1) FIFO (ang. First In, First Out)
Metoda FIFO oznacza, że pierwsze towary, które weszły do magazynu, są pierwszymi, które go opuszczają. Zastosowanie tego rozwiązania pozwala na wycenę zapasów na podstawie najwcześniejszych kosztów nabycia. To szczególnie korzystne w przypadku produktów o krótkim okresie przydatności, takich jak żywność, ponieważ minimalizuje ryzyko przeterminowania się towarów.

2) LIFO (ang. Last In, First Out)
W  LIFO ostatnie towary, które weszły do magazynu, są pierwszymi, które go opuszczają. Ta metoda jest często stosowana w sytuacjach wysokiej inflacji lub gdy towary mają długi okres przydatności. LIFO może prowadzić do wyższych kosztów sprzedanych towarów w okresach wzrostu cen, co z kolei jest w stanie zmniejszyć zobowiązania podatkowe.

3) FEFO (ang. First Expired, First Out)
Metoda FEFO koncentruje się na terminach ważności produktów. Towary z najkrótszym terminem są wydawane jako pierwsze, co pomaga w utrzymaniu wysokiej jakości asortymentu i minimalizacji strat związanych z przeterminowaniem. To podejście jest szczególnie ważne w branżach takich jak spożywcza czy farmaceutyczna.

4) LOFO (ang. Lowest In, First Out)
LOFO to metoda, w której najtańsze towary są wydawane jako pierwsze. Dzięki temu droższe produkty pozostają w magazynie dłużej. Metoda ta może być korzystna dla firm, które chcą wykazać wyższą wartość zapasów na bilansie.

5) HIFO (ang. Highest In, First Out)
Metoda HIFO działa na zasadzie wydawania najdroższych towarów jako pierwszych. To strategia stosowana głównie przez fundusze inwestycyjne w celu minimalizacji podatku od zysków kapitałowych. HIFO pozwala na efektywne zarządzanie kosztami i maksymalizację zysków.

Czym charakteryzuje się metoda HIFO?

HIFO koncentruje się na wydawaniu najdroższych zapasów, co może być korzystne w kontekście zmieniających się cen rynkowych. W przypadku stosowania tej metody wartość sprzedanych towarów jest wyższa w okresach wzrostu cen, co wpływa na zwiększenie kosztów sprzedanych towarów i potencjalne zmniejszenie dochodu do opodatkowania.

Metoda HIFO jest szczególnie przydatna w branżach, gdzie ceny materiałów mogą znacznie się różnić w krótkim czasie, a przedsiębiorstwa chcą efektywnie zarządzać swoimi kosztami i zobowiązaniami podatkowymi.

W przypadku firm działających w branżach, gdzie długoterminowe inwestycje są normą (np. fundusze inwestycyjne), HIFO może być efektywną strategią. Umożliwia bowiem lepsze zarządzanie portfelem aktywów i kontrolowanie kosztów.

Czy HIFO jest lepsze niż FIFO?

Nie można jednoznacznie stwierdzić, która metoda jest lepsza, gdyż wybór między HIFO a FIFO zależy od specyfiki działalności firmy oraz jej celów finansowych. HIFO może być korzystniejsza w kontekście optymalizacji podatkowej i zarządzania kosztami w warunkach zmienności cen, natomiast druga metoda sprawdzi się lepiej w branżach wymagających efektywnego zarządzania zapasami i minimalizacji ryzyka przeterminowania produktów.