Jakie składki przedsiębiorca zobowiązany jest odprowadzać do ZUS?

Każdy przedsiębiorca doskonale zdaje sobie sprawę, że jednym z podstawowych obowiązków podatkowych jest odprowadzanie każdego miesiąca składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Co do zasady są to składki na:

● ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i dobrowolnie na chorobowe),
● ubezpieczenie zdrowotne.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że w przypadku zbiegu tytułów ubezpieczeniowych nie wszystkie te składki muszą być opłacane. Jeśli przedsiębiorca pracuje na etacie, zarabia przynajmniej najniższą krajową pensję, a dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą, jest zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności. Oznacza to, że opłaca jedynie ubezpieczenie zdrowotne.

Nieco inaczej wygląda sytuacja przedsiębiorcy, który zatrudnia na etacie pracownika. Wówczas musi opłacać nie tylko składki za siebie, lecz także za każdego z zatrudnionych – tj.:

● ubezpieczenie społeczne,
● ubezpieczenie zdrowotne,
● Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
● Fundusz Pracy.

Niemałej rewolucji w zakresie naliczania i odprowadzania składek do ZUS-u spodziewać należy się w 2022 roku, kiedy to wejdą w życie zmiany podatkowe w ramach Nowego Ładu. Zmiany dotyczą w głównej mierze składki zdrowotnej, która obliczana będzie w różny sposób, w zależności od tego, jakie opodatkowanie wybierze przedsiębiorca. Istotną i niekorzystną niestety zmianą będzie m.in. brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku.

Czy można nie płacić ZUS-u?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa składki do ZUS-u każdy przedsiębiorca zobowiązany jest odprowadzić do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego składka dotyczy. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników, obowiązuje go inny termin – 15. dzień miesiąca następującego po miesiącu składkowym. Nieterminowe regulowanie składek powoduje mniej lub bardziej poważne konsekwencje, o których piszemy poniżej.

Czy istnieje możliwość uzyskania zwolnienia z obowiązku opłacania składek do ZUS? Przepisy nie przewidują takiej możliwości. Jedyną formą zwolnienia jest wspomniany już zbieg tytułów ubezpieczeniowych lub zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej, której nie wszystkie składki dotyczą.

Zadłużenie w ZUS – konsekwencje

Nieopłacenie składki ZUS w terminie skutkuje przede wszystkim konsekwencjami w postaci odsetek. W przypadku spóźnienia przedsiębiorca powinien samodzielnie je obliczyć i dokonać przelewu w kwocie powiększonej o ich wysokość. Kalkulator odsetkowy dla płatników składek znaleźć można na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W przypadku odsetek obowiązuje prosta zasada, w myśl której odsetki są tym wyższe, im wyższa suma zaległych składek i dłuższe opóźnienie w ich uregulowaniu. Długotrwałe zaleganie ze składkami może skutkować naliczeniem przez ZUS dodatkowej kary, której maksymalną wysokość ustalono na poziomie 100% należnych składek. Oznacza to, że wysokość zaległości względem ZUS może zostać w takiej sytuacji podwojona.

Jeśli mimo takich konsekwencji składki nadal nie zostaną uregulowane, sprawa może zostać skierowana na drogę sądową, co w konsekwencji prowadzi do jeszcze większego wzrostu zaległości. Dotychczasowe należności zostaną bowiem powiększone o wszelkie koszty egzekucyjne, koszty upomnień i dodatkowe opłaty. Nie każdy przedsiębiorca jest również świadomy tego, że ZUS dysponuje prawem do wystąpienia o przymusowy wpis do hipoteki w księdze wieczystej nieruchomości, będącej własnością przedsiębiorcy. Jeśli księga wieczysta nie istnieje, ma również prawo wystąpić o jej założenie.

Skąd brać pieniądze na ZUS?

O tym jak ważna w biznesie jest płynność finansowa, nie trzeba przekonywać żadnego przedsiębiorcy. Niezachwiany dostęp do środków pieniężnych, które umożlwiają uregulowanie bieżących zobowiązań firmy wobec państwa, czyli np. podatek dochodowy, podatek vat, ZUS to podstawa funcjonowania przedsiębiorstwa. Co jeśli w danym miesiącu przedsiębiorca nie zarobił wystarczająco dużo, aby wszytskie te priorytety płatnicze pokryć w terminie? Rozwiązań jest kilka. Można sięgać po oszczędności, można przeciągać płatności i regulować je później z odpowiednim powiększeniem o kary, i można też wybrać rozwiązanie, po które sięga coraz więcej firm - faktoring, czyli szybką zamianę faktur z odoroczonym terminem płatności na gotówkę. Faktoring to nic innego, jak wcześniejsze uwalnianie gotówki zamrożonej w fakturach, które zostały już wystawione przez przedsiębiorcę (czyli te pieniądze już zostały zarobione, ale nie ma ich jeszcze na koncie). Warto zatem faktoring traktować jako swojego rodzaju narzędzie do zapobiegania zatrom płatniczym w firmie, jako instrument, po który można sięgać zawsze wtedy kiedy chce się wywiązywać z zobowiązań regularnie i terminowo. Zwłaszcza, że prowizje faktoringowe nie są wygórowane - porównując je na przykład z pożyczkami, kredytami, czy karami za opóźnienia w płatnościach.