Czym jest darowizna?

Darowizna to zgodnie z zapisami Kodeksu cywilnego (art. 888–992) bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego, kosztem własnego majątku. Innymi słowy, jest to sytuacja, w której darczyńca dobrowolnie przekazuje nam składnik swojego majątku.

Co może stanowić wspomniany składnik majątku?

Możliwości jest co najmniej kilka. Bardzo często przedmiotem darowizny jest gotówka, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by przekazać obdarowanemu również nieruchomość czy najróżniejsze ruchomości – np. samochód czy sprzęt elektroniczny.

I choć mogłoby się wydawać, że nieodpłatne przekazanie nam składnika majątku zwalnia nas z jakichkolwiek obowiązków podatkowych, obowiązujące przepisy prawa jasno wskazują, że zobowiązani jesteśmy darowiznę rozliczyć. Wysokość należnego podatku zależy jednak od kilku czynników – m.in. stopnia pokrewieństwa z darczyńcą oraz wartością samej darowizny.

Ile wynosi podatek od darowizny?

Darowizny nie podlegają opodatkowaniu, o ile ich wartość (suma wszystkich otrzymanych darowizn od konkretnej osoby na przestrzeni ostatnich 5 lat) nie przekracza:

● 9 637 zł w przypadku I grupy podatkowej, do której należą: małżonek (obecny lub pozostający w separacji), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), rodzeństwo, teściowie, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa.

● 7 276 zł w przypadku II grupy podatkowej, do której należą: zstępni rodzeństwa (dzieci, wnuki i prawnuki rodzeństwa), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków).

● 4 902 zł w przypadku III grupy podatkowej, do której należą wszyscy niezaliczający się do I i II grupy podatkowej.

Co w sytuacji, gdy kwota otrzymanej darowizny jest wyższa i podlega opodatkowaniu? Wówczas obowiązujące stawki podatkowe prezentują się następująco:

I grupa podatkowa

a) do kwoty 10 278 zł – 3% podstawy opodatkowania
b) od kwoty 10 278 zł do 20 556 – 308,30 zł i 5% od nadwyżki ponad 10 278 zł
c) od kwoty 20 556 zł – 822,20 zł i 7% od nadwyżki ponad 20 556 zł

II grupa podatkowa

a) do kwoty 10 278 zł – 7% podstawy opodatkowania
b) od kwoty 10 278 zł do 20 556 – 719,50 zł i 9% od nadwyżki ponad 10 278 zł
c) od kwoty 20 556 zł – 1 644,50 zł i 12% od nadwyżki ponad 20 556 zł

III grupa podatkowa

a) do kwoty 10 278 zł – 12% podstawy opodatkowania
b) od kwoty 10 278 zł do 20 556 – 1 233,40 zł i 16% od nadwyżki ponad 10 278 zł
c) od kwoty 20 556 zł – 2 877,90 zł i 20% od nadwyżki ponad 20 556 zł

Kiedy możliwe jest zwolnienie z podatku?

Obowiązujące przepisy podatkowe przewidują również zwolnienia z podatku. Dotyczą one przede wszystkim I grupy podatkowej. W jej przypadku wszystkie darowizny, bez względu na ich wartość, mogą zostać zwolnione z podatku pod warunkiem dopełnienia pewnych formalności. Konieczne jest przede wszystkim zgłoszenie darowizny, o ile jej wartość jest wyższa niż 9 637 zł, do rzędu skarbowego na druku SD-Z2 oraz odpowiednie jej udokumentowanie w przypadku darowizny pieniężnej.

Środki pieniężne, przekazane chociażby dziecku przez rodziców, muszą być udokumentowane potwierdzeniem przelewu lub przekazem pocztowym. Oznacza to, że nie ma możliwości zwolnienia z podatku, jeśli darowizna została przekazana w formie gotówkowej. Co warto podkreślić, na zgłoszenie do urzędu skarbowego darowizny (tj. złożenie druku SD-Z2) mamy dokładnie 6 miesięcy, licząc od momentu jej otrzymania.