Czym jest marża?

Marża to nic innego jak wyrażony procentowo stosunek zysku do ceny sprzedaży lub ewentualnie kosztu produktu. Często przedsiębiorcy wyrażają wartość marży kwotowo, co jest jak najbardziej dopuszczalne i prawidłowe – to po prostu różnica pomiędzy ceną sprzedaży a kosztem sprzedanego produktu. Dobrze jednak potrafić oszacować, jak wygląda marża procentowa.

Warto wspomnieć, że występuje ona w dwóch wariantach. Rodzaje marży to:

● marża brutto,

● marża netto.

O marży brutto mówimy wówczas, gdy pod uwagę bierzemy jedynie koszty bezpośrednie – tj. koszt zakupu produktu lub ewentualnie koszt jego wytworzenia, jeśli przedsiębiorca pojawia się także w roli producenta. Marża netto znacznie szerzej podchodzi do kosztów, gdyż uwzględnia nie tylko te bezpośrednie, ale również wszystkie inne. Mowa chociażby o kosztach związanych z wynajmem, leasingiem maszyn itd. W kontekście oceny opłacalności konkretnej transakcji marża brutto może być wystarczającą miarą i pomóc ocenić jej opłacalność. By jednak odpowiedzieć sobie na pytanie, jak zyskowna jest prowadzona przez firmę działalność, warto szerzej spojrzeć na koszty i wyliczyć marżę netto.

Narzut

Narzut, podobnie jak marżę, wyrazić można procentowo lub kwotowo. Warto jednak podkreślić, że znacznie częściej wyraża się go procentowo. Narzut wyrażony kwotowo jest równy marży, gdyż ustala się go w identyczny sposób – poprzez odjęcie od ceny sprzedaży kosztu sprzedanego produktu. Różnicę widać dopiero w momencie, gdy kalkuluje się narzut w ujęciu procentowym. Wzór wprawdzie jest bardzo podobny do wzoru na marżę, jednak w mianowniku zamiast ceny sprzedaży występuje cena zakupu.

Ujmując to prościej: marża to relacja zysku do ceny sprzedaży, zaś narzut jest stosunkiem zysku do ceny zakupu. I choć w ujęciu kwotowym są identyczne, wyrażone procentowo istotnie się od siebie różnią. Prześledźmy to na poniższym przykładzie.

Jak obliczyć marżę?

Mając cenę zakupu i sprzedaży, łatwo obliczymy marżę. Przykładowo jeśli firma sprzedaje produkt za 200 złotych, a dokonuje jego zakupu za 150 zł, uzyskuje zysk ze sprzedaży w kwocie 50 zł. Kwota ta stanowi wartość marży wyrażonej kwotowo. By ustalić procent marży, należy podzielić uzyskany zysk przez cenę produktu, czyli w tym konkretnym przypadku podzielić 50 zł przez 200 zł. Z kalkulacji tej wynika, że wyrażona procentowo marża wynosi 25%.

Jak obliczyć narzut?

Narzut oblicza się równie prosto jak marżę, jednak trzema mieć świadomość, że w przypadku narzutu zysk porównuje się nie do ceny sprzedaży, ale do ceny zakupu. Posługując się tym samym przykładem, możemy określić wartość narzutu kwotowo i, jak już zaznaczyliśmy, będzie ona dokładnie taka sama jak wartość marży – 50 zł. Jest to podstawowa przyczyna, która sprawia, że tak wielu przedsiębiorców myli marżę z narzutem i stosuje te pojęcia zamiennie. Różnicę dostrzec można w momencie ustalania narzutu wyrażonego procentowo. W tym celu należy podzielić uzyskany ze sprzedaży zysk przez cenę zakupu produktu – tj. podzielić 50 zł przez 150 zł, co daje w zaokrągleniu 33%.

Marża a narzut: dlaczego nie warto ich mylić

Mylenie marży z narzutem nie prowadzi do niczego dobrego i jednocześnie stawia przedsiębiorcę w bardzo złym świetle w oczach kontrahentów. Są to bowiem podstawowe pojęcia, a ich nieprawidłowe stosowanie może skutkować nieporozumieniami z partnerami i klientami, a nawet prowadzić do błędnej interpretacji wyników finansowych przedsiębiorstwa.