Dodatek funkcyjny to dodatkowe wynagrodzenie przyznawane pracownikom, które ma na celu rekompensatę za większą odpowiedzialność oraz trudności związane z pełnionymi funkcjami, szczególnie na stanowiskach kierowniczych.
Dodatek funkcyjny ma charakter stały i jest wypłacany razem z wynagrodzeniem zasadniczym. Jego wysokość określa się na podstawie przepisów wewnętrznych danej instytucji oraz regulaminów wynagradzania. Przysługuje głównie osobom pełniącym funkcje kierownicze, ale także innym pracownikom, którzy podejmują się dodatkowych, odpowiedzialnych lub po prostu wymagających zadań.

Komu przysługuje dodatek funkcyjny?

Dodatek funkcyjny nie jest dostępny dla wszystkich pracowników – jego przyznanie zależy od specyfiki stanowiska oraz regulacji obowiązujących w danym miejscu pracy. Kto konkretnie może w Polsce liczyć na regularne otrzymywanie dodatku funkcyjnego?

Najczęściej są to:

1) Pracownicy urzędów państwowych i samorządowych – osoby zatrudnione w administracji publicznej, w tym w jednostkach organizacyjnych oraz jednostkach samorządu terytorialnego, mają prawo do dodatku funkcyjnego na podstawie przepisów regulujących wynagradzanie w tych instytucjach.

2) Nauczyciele – dodatek funkcyjny przysługuje nauczycielom pełniącym określone funkcje, takie jak np. kierowanie szkołą (np. dyrektor, wicedyrektor) lub realizowanie dodatkowych zadań (np. wychowawstwo klasy, pełnienie funkcji opiekuna stażu).

3) Pracownicy publicznych zakładów opieki zdrowotnej – w przypadku pracowników służby zdrowia dodatek funkcyjny jest przyznawany zgodnie z regulacjami dotyczącymi wynagradzania w tej branży.

4) Osoby na stanowiskach kierowniczych – pracownicy zajmujący stanowiska kierownicze, którzy ponoszą większą odpowiedzialność za wyniki pracy, również mogą otrzymać ten dodatek.

Jak ustalić wysokość dodatku funkcyjnego?

W sektorze budżetowym wysokość dodatku funkcyjnego jest regulowana przez przepisy ministerialne, które na ogół określają przedziały kwotowe, w jakich powinien się mieścić dodatek dla pracowników na danym stanowisku. W przedsiębiorstwach prywatnych zasady ustalania dodatku są bardziej elastyczne i mogą być negocjowane z pracownikami oraz organizacjami pracowniczymi.

Jak ustala się wysokość dodatku funkcyjnego? Istnieje wiele metod, jednak najczęściej stosowanymi są:

● procent od wynagrodzenia zasadniczego – jego wysokość jest zazwyczaj ustalana w regulaminach wewnętrznych lub porozumieniach z pracownikami;

● procent od najniższego wynagrodzenia przypisanego do danego stanowiska;

● określenie kwotowe – w niektórych przypadkach dodatek funkcyjny może być ustalony kwotowo dla określonych stanowisk, co oznacza, że jego wysokość jest z góry określona w regulaminie wynagradzania.

Czy dodatek funkcyjny wlicza się do emerytury?

Dodatek funkcyjny co do zasady podlega opodatkowaniu i oskładkowaniu, jednak nie jest to regułą. Wiele zakładów pracy ma własne regulaminy wynagradzania, które określają zasady przyznawania dodatku funkcyjnego oraz jego wpływ na podstawę wymiaru emerytury. Jeśli regulamin stwierdza, że dodatek jest składnikiem wynagrodzenia podlegającym oskładkowaniu, to będzie on wliczany do emerytury. Włączenie dodatku funkcyjnego do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oznacza więc dla pracownika wyższe świadczenia emerytalne w przyszłości.

Dodatek funkcyjny pozytywnie wpływa również na podstawę do ustalenia wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Pracownik, który wypracował „nadgodziny”, otrzymuje wynagrodzenie obliczane na podstawie całkowitej kwoty wynagrodzenia. Obejmuje to zarówno wynagrodzenie zasadnicze, jak i dodatek funkcyjny.