19-05-2022
Co to jest wynagrodzenie zasadnicze?
Na wynagrodzenie pracownika składa się na ogół wiele elementów, które wyszczególnione są na pasku wynagrodzeń. Mowa zarówno o obowiązkowych składnikach, jak i tych dodatkowych, które pracodawca może, ale nie musi wypłacić pracownikowi (np. premia). Czym jest wynagrodzenie zasadnicze i gdzie należy szukać informacji na jego temat?
Obowiązkowe i dodatkowe składniki wynagrodzenia
Wynagrodzenie za pracę to majątkowe świadczenie okresowe, które w ramach umowy, zawartej z zatrudniającym, przysługuje pracownikowi za świadczoną przez niego pracę. O wysokości wynagrodzenia decyduje zatrudniający, jednak zgodnie z treścią art. 78 Kodeksu pracy, wynagrodzenie powinno być ustalone w taki sposób, by „odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy”.
Przedsiębiorca, który zdecyduje się na zatrudnienie pracownika, może w dowolny sposób kształtować politykę wynagrodzeń i korzystać zarówno z obowiązkowych, jak i dodatkowych składników wynagrodzenia, które mają za zadanie motywować lub nagradzać pracowników.
Do obowiązkowych składników wynagrodzenia zalicza się:
● wynagrodzenie zasadnicze,
● wynagrodzenie za czas, w którym pracownik nie wykonuje pracy (wynagrodzenie chorobowe, postojowe, urlopowe, szkoleniowe),
● wynagrodzenie i dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,
● dodatki za pracę w godzinach nocnych,
● przysługujące pracownikowi odprawy,
● diety za odbywanie podróży służbowych,
● odszkodowania.
Przykładami dodatkowych składników wynagrodzenia są z kolei:
● premie,
● nagrody,
● prowizje,
● wszelkiego rodzaju dodatki (np. stażowy).
Zobacz także: Pracownik ważniejszy niż kontrahent - priorytety płatności
Czym jest wynagrodzenie zasadnicze?
Wynagrodzenie zasadnicze, często nazywane również płacą zasadniczą, to podstawowy i obowiązkowy element wynagrodzenia pracowniczego. Jest to kwota, którą najczęściej wyraża się stałej stawce miesięcznej, jednak dopuszczalne jest jej określenie przy pomocy stawki godzinowej, akordowej czy prowizyjnej. To kwota wynagrodzenia, na jaką pracodawca umawia się z pracownikiem i która co do zasady powinna być ustalona na piśmie.
W przypadku przedsiębiorców, którzy zatrudniają do 50 osób, nie ma obowiązku tworzenia regulaminu wynagradzania, więc najczęściej wszystkie szczegóły dotyczące płacy (tj. wynagrodzenia zasadniczego i pozostałych składników wynagrodzenia) umieszcza się w treści umowy.
W większych firmach funkcjonują stosowne polityki płacowe, które szczegółowo opisują wszystkie występujące w firmie składniki wynagrodzeń oraz zasady ich naliczania. Nierzadko precyzują również stawki zaszeregowania dla poszczególnych stanowisk lub minimalne wynagrodzenia dla konkretnych stopni zawodowych.
Co w sytuacji, gdy wysokość wynagrodzenia wynikająca wprost z umowy jest niższa niż stanowi firmowy regulamin wynagrodzeń? W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje prawo roszczenia o zmianę wynagrodzenia w taki sposób, by było ono zgodne z wewnętrznymi przepisami płacowymi. Chociażby z tego względu warto zapoznać się z treścią regulaminu wynagrodzeń i w przypadku jakichkolwiek pytań czy wątpliwości skontaktować się z bezpośrednim przełożonym lub działem kadr.
Wynagrodzenie zasadnicze a minimalne
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 stycznia 2022 roku wynosi 3 010 zł brutto i jest wyższe o 210 zł względem kwoty, która obowiązywała w roku 2021 (2 800 zł brutto). Minimalna kwota godzinowa wzrosła z kolei z 18,30 zł do 19,70 zł brutto.
Czy wynagrodzenie zasadnicze, będące podstawowym i obowiązkowym składnikiem wynagrodzenia, może być mniejsze od minimalnego wynagrodzenia? Jeśli jest jedynym składnikiem wynagrodzenia, jakie przysługuje pracownikowi, wówczas musi być przynajmniej równe płacy minimalnej. Nieco inaczej wygląda w sytuacji, gdy na wynagrodzenie pracownika składa się kilka elementów. Wymagane prawem minimum obejmuje bowiem nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, lecz także inne elementy, w tym m.in.: premie, nagrody regulaminowe i uznaniowe czy dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych.
