Barter – co to znaczy?

Barter, czyli wymiana towarowa, to system wymiany dóbr i usług bez użycia pieniądza. W barterze jedna strona dostarcza produkt/usługę w zamian za inny produkt lub usługę dostarczoną przez drugą stronę. Przykładem barteru może być sytuacja, w której fotograf wykonuje sesję zdjęciową dla agencji marketingowej, a ta w ramach rozliczenia projektuje dla niego stronę internetową.

Dlaczego barter cieszy się popularnością i przedsiębiorcy tak chętnie po niego sięgają? W wielu sytuacjach stanowi po prostu korzystne rozwiązanie. Często też barter jest jedyną dopuszczalną formą rozliczenia przez drugą stronę umowy. W jakich konkretnie sytuacjach przedsiębiorcy decydują się na wymianę bezgotówkową? Barter sprawdza się m.in. w przypadku:

● małych firm, które chcą zdobyć nowych klientów;

● firm, które chcą zmniejszyć koszty;

● sytuacji kryzysowych, gdy firmie brakuje gotówki.

Jakie są zalety i ryzyka związane z barterem?

Wymiana towarowa ma zarówno dobre, jak i złe strony. Pisząc o zaletach, wspomnieć należy m.in. o tym, że barter:

● umożliwia wymianę dóbr i usług w sytuacjach, gdy brakuje gotówki lub gdy strony nie chcą korzystać z pieniędzy;

● zapewnia możliwość pozyskania nowych klientów, którzy chcą wymienić swoje produkty lub usługi na produkty/usługi oferowane przez drugą firmę, ale nie godzą się na standardową formę płatności;

● może pomóc w zmniejszeniu kosztów zakupu dóbr lub usług, które są potrzebne do prowadzenia działalności.

Decydując się na transakcję barterową, trzeba być również świadomym istnienia pewnego ryzyka i problemów:

● ustalenie wartości wymiany może być trudne, szczególnie jeśli produkty lub usługi są różne;

● barter może utrudnić zarządzanie finansami (ryzyko utraty płynności finansowej);

● istnieje ryzyko, że jedna ze stron nie dotrzyma warunków umowy barterowej i nie wywiąże się ze swojego zobowiązania.

Biorąc pod uwagę powyższe, barter zdecydowanie nie jest dla każdego. Ostrożnie do niego podchodzić powinny chociażby firmy o ugruntowanej pozycji rynkowej, przedsiębiorstwa mające duże zapotrzebowanie na gotówkę, a także te podmioty, które nie mają zaufania do drugiej strony umowy.

Jak rozliczyć barter?

Zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego: „Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy”.

W art. 604 ustawodawca wspomina z kolei, że: „do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży”.

Oznacza to, że rozliczenie barteru nie różni się istotnie od rozliczenia żadnej innej sprzedaży realizowanej w ramach działalności gospodarczej. W transakcji barterowej każda ze stron umowy występuje zarówno w charakterze sprzedawcy, jak i nabywcy. Różnica polega jedynie na tym, że nie dochodzi do wymiany gotówki za towar lub usługę. Nie zmienia to jednak faktu, że wzajemne świadczenia należy wycenić i opodatkować podatkiem VAT i PIT.

W jaki sposób prawidłowo udokumentować wymianę bezgotówkową? Tu także nie ma dużej różnicy – decydując się na barter, strony umowy wymieniają się wzajemnie fakturami. Zadbać warto również o sporządzenie na piśmie umowy barterowej, w której znajdą się dane identyfikujące strony umowy, szczegóły przedmiotu transakcji, wartość wymienianych towarów czy usług oraz terminy, w których strony zobowiązują się zrealizować dostawę lub wykonać usługę. Dokument ten pozwoli lepiej zabezpieczyć interesy obu stron.