Czym jest weksel?

Weksel to papier wartościowy, który bardzo często stosowany jest przez przedsiębiorców jako forma zabezpieczenia dla realizowanej transakcji. Pełni funkcję gwarancji terminowego uregulowania zobowiązania przez wystawcę weksla lub osobę, która zostanie przez niego wskazana. Może ponadto stanowić formę płatniczą, innymi słowy – kredytową.

Wystawcą weksla jest trasant. Wystawiając dokument, zobowiązuje się on do bezwarunkowej spłaty określonej należności na rzecz wierzyciela (remitenta) w ściśle określonym terminie. Otrzymany weksel można następnie przekazać kolejnej osobie w celu dokonania rozliczenia – takie wykorzystanie jest niczym innym jak definicją jego obiegowej funkcji.

Podstawowa klasyfikacja wskazuje na istnienie trzech rodzajów weksli. Są to.:

● weksel własny – jedynie wystawca dysponuje prawem do jego wykupienia,

● weksel trasowany – wystawca weksla wskazuje w dokumencie osobę zobowiązaną do przekazania należności wekslowej remitentowi,

● weksel in blanco – weksel uzupełniony częściowo.

Weksel in blanco – istota i przeznaczenie

Weksel in blanco to weksel, który w momencie podpisywania pozbawiony jest pewnych detali. Może nie zawierać informacji o remitencie, terminie płatności lub kwocie należności. Warto jednak w tym miejscu zaznaczyć, że wspomniane „braki” w wekslu muszą mieć charakter celowy – w przeciwnym razie weksel jest nieważny. Sporządzenie takiego dokumentu jest zabezpieczeniem dla wierzyciela, ale może stanowić pewne ryzyko dla dłużnika. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa po uzupełnieniu weksla o brakujące dane, wierzyciel może dochodzić swoich praw względem dłużnika – nawet jeśli wpisze kwotę wyższą, niż początkowo ustalono. Między innymi z tego względu powszechną praktyką jest sporządzanie umowy wekslowej, która określana jest często mianem deklaracji wekslowej.

Czym jest deklaracja wekslowa?

Deklaracja wekslowa stanowi dokument, który precyzyjnie określa, w jaki sposób i w jakich okolicznościach weksel in blanco może zostać uzupełniony o brakujące informacje. W umowie tej wystawca i wierzyciel ustalają, przy zaistnieniu jakich okoliczności może zostać uzupełniony i o jakie wartości. Najczęściej w deklaracji wekslowej ustala się szczegóły dotyczące warunków, które pozwalają na uzupełnienie go o ustaloną kwotę pieniężną.

Wystawienie weksla in blanco wbrew pozorom nie jest rzadką sytuacją. Obowiązujące przepisy prawa nakazują domniemywać, że dla formy in blanco istnieje umowa wekslowa i ze względów bezpieczeństwa warto zawierać ją na piśmie. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie jest to wymagane. Sporządzenie deklaracji wekslowej w formie papierowej nie jest tym samym warunkiem ważności weksla in blanco, a jedynie formą zabezpieczenia dla dłużnika i podstawą dochodzenia swoich praw przed sądem w przypadku zaistnienia ewentualnego sporu między stronami.

Zawarcie umowy wekslowej jest zobowiązujące dla stron i co do zasady nie ma możliwości odwołania się od zawartego porozumienia. Wystawca weksla nie ma tym samym możliwości, by wprowadzać jakiekolwiek modyfikacje w deklaracji. Istnieje jednak możliwość przeniesienia weksla i towarzyszącej mu umowy wekslowej na inną osobę. Przenosiny dokumentów dokonywane są jednak w niezmienionej formie – pierwotna deklaracja wekslowa pozostaje w swej oryginalnej postaci aż do momentu wykupu weksla.