11-06-2022
Cechy charakterystyczne umowy zlecenia
Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę niewątpliwie ma wiele zalet i zapewnia poczucie bezpieczeństwa. Okazuje się jednak, że to luksus, który nie jest dostępny dla każdego. Wielu Polaków zatrudnionych jest na podstawie umowy cywilnoprawnej – umowy o dzieło lub umowy zlecenie. Czym charakteryzuje się umowa zlecenie? Jak ją zawrzeć i wypowiedzieć?
Umowy cywilnoprawne – czym się charakteryzują?
Zgodnie z treścią art. 22 Kodeksu pracy: „przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem”. O ile spełnione są te warunki, mamy do czynienia z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy”. Pisząc prościej, przedsiębiorca nie ma w takiej sytuacji prawa zastąpić umowy o pracę umową cywilnoprawną. Oczywiście fizycznie jest to wykonalne, jednak podlega karze grzywny w kwocie sięgającej nawet 30 000 złotych.
Co odróżnia umowę cywilnoprawną od umowy o pracę? Wspomniany już stosunek pracy. Jeśli mamy do czynienia z podporządkowaniem, określonym czasem i miejscem pracy, a także zakresem zadań i przysługującym za nie wynagrodzeniem, mówimy o umowie o pracę. Umowa cywilnoprawna to forma zatrudnienia oparta na przepisach Kodeksu cywilnego.
Wykorzystywana jest w sytuacji, gdy firmie zależy na wykonaniu konkretnych prac lub czynności, ale nie przewiduje zatrudniania w tym celu pracownika. W takich przypadkach zastosowanie znajdują:
● umowa zlecenie,
● umowa o dzieło
Czym jest umowa zlecenie?
Umowa zlecenie cieszy się w Polsce ogromną popularnością i często zastępuje umowę o pracę. Jej podstaw prawnych szukać należy w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z treścią art. 734: „przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie”. Nawet jeśli nie zostało to jasno wskazane w treści zawartej umowy, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy.
Co do zasady zlecona czynność powinna być wykonana osobiście przez zleceniobiorcę, jednak za zgodą zleceniodawcy możliwe jest jej oddelegowanie osobie trzeciej. Umowa zlecenie zawierana jest na czas określony, jednak w każdej chwili można ją wypowiedzieć. Dokonać może tego każda ze stron umowy, ale warto pamiętać o konsekwencjach takiego działania.
Zleceniodawca, który zdecyduje się na wypowiedzenie umowy, zobowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia odpowiadającego dotychczas wykonanym czynnościom, a także zwrotu przyjmującemu zlecenie wydatków, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia. Wypowiedzenie umowy bez ważnego powodu przez zleceniobiorcę skutkuje z kolei odpowiedzialnością za ewentualną szkodę.
.jpg.aspx?stamp=637905240408370000 "umowa-zlecenie-(1).jpg")
Umowa zlecenie charakteryzuje się:
● brakiem podporządkowania pracodawcy (brak stosunku pracy),
● brakiem zabezpieczeń i praw typowych dla umowy o pracę (urlopu, odprawy, okresu wypowiedzenia czy świadczenia chorobowego),
● brakiem oskładkowania ZUS w przypadku studentów,
● brakiem możliwości zgłaszania reklamacji co do jakości wykonania zlecenia przez zleceniodawcę (brak gwarancji rezultatu).
Umowa zlecenie a umowa o pracę – najważniejsze różnice
Podstawową różnicą, która odróżnia umowę o dzieło od umowy o pracę, jest przeznaczenie. Zlecenie dotyczy wykonania określonych czynności, zaś dzieło osiągnięcia konkretnego rezultatu. Odpowiedzialność i ryzyko w przypadku umowy zlecenia ciąży zatem na zleceniodawcy, zaś w przypadku umowy o dzieło – na przyjmującym zamówienie. O ile w przypadku zlecenia można mówić o powtarzalnych czynnościach, umowa o dzieło co do zasady powinna tyczyć się zadań o unikalnym charakterze. Istotna różnica tyczy się również oskładkowania – umowa o dzieło nie podlega ubezpieczeniom społecznym i tym samym nie zapewnia wykonawcy żadnych zabezpieczeń i dodatkowych korzyści.
