Na czym polega ryczałt ewidencjonowany?

Polskie przepisy podatkowe przewidują kilka różnych form opodatkowania działalności gospodarczej osób fizycznych. Jedną z popularniejszych jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. To uproszczona forma opodatkowania działalności gospodarczej, z której w 2022 roku skorzystało aż 1,7 miliona podatników.

Czym charakteryzuje się ryczałt ewidencjonowany? Główne jego cechy to:

● Uproszczona forma opodatkowania – ryczałt jest łatwy w rozliczeniu, ponieważ nie wymaga prowadzenia pełnej księgowości, a jedynie ewidencji przychodów (tzw. uproszczona księgowość). Podstawą do ustalenia wysokości podatku jest przychód z działalności, który należy pomnożyć przez odpowiednią stawkę podatku.

● Stawka podatku – stawka ryczałtu zależy od rodzaju prowadzonej działalności i wynosi od 2% do 17% przychodu. Najniższa stawka obejmuje przychody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, które przetworzono w sposób inny niż przemysłowy. Najwyższą z kolei kwotę płacą przedstawiciele wolnych zawodów.

● Brak kosztów uzyskania przychodów – ryczałt oblicza się od przychodu, co oznacza, że w jego przypadku nie można odliczać kosztów uzyskania przychodu.

Dla kogo ryczałt ewidencjonowany?

W wielu sytuacjach ryczałt wydaje się wręcz idealną formą opodatkowania działalności gospodarczej, jednak trzeba być świadomym, że nie dla każdego jest dostępny. Kto zatem może rozliczać się w ten sposób? Przepisy pozwalają korzystać z takiej formy rozliczenia:

● osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą;

● przedsiębiorstwom w spadku;

● spółkom cywilnym, jeśli ich jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne;

● spółkom cywilnym osób cywilnych i przedsiębiorstw w spadku;

● spółkom jawnym, jeśli ich jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne, których przychody za ubiegły rok podatkowy mieściły się w ustawowym limicie, wynoszącym równowartość 2 milionów euro.

To oczywiście ogólna zasada, obok której funkcjonuje wiele wyłączeń, które ustawodawca opisuje w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zgodnie z jego treścią z ryczałtu nie mogą korzystać m.in. podatnicy, którzy osiągają przychody z tytułu prowadzenia aptek, handlu dewizami lub częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, a także wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym.

Kiedy opłaca się być na ryczałcie?

Decyzja o wyborze ryczałtu ewidencjonowanego powinna zawsze być podejmowana indywidualnie, po wnikliwej analizie korzyści i wad tej formy podatku. Ryczałt niewątpliwie może być korzystny dla wielu osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, ale zdecydowanie nie dla wszystkich – czasami lepszy będzie podatek dochodowy. Komu może się opłacać?

1. Osoby z niskim lub średnim przychodem – ryczałt będzie wówczas korzystniejszy niż alternatywne formy rozliczenia.

2. Osoby prowadzące działalność w branżach z niską zmiennością przychodów – stała stawka ryczałtu może być niekorzystna, jeśli przychody są zmienne i trudno przewidzieć ich wysokość.

3. Osoby prowadzące działalność, która nie generuje wysokich kosztów – w ryczałcie nie odlicza się kosztów uzyskania przychodu, więc jest to korzystne dla tych, którzy mają niewielkie koszty prowadzenia działalności (np. freelancerzy, informatycy).

4. Osoby preferujące prosty system rozliczeniowy – ryczałt jest o wiele prostszy w rozliczaniu w porównaniu z innymi formami opodatkowania.

Przed podjęciem ostatecznej decyzji o zmianie formy opodatkowania lub wyborze jej po raz pierwszy, warto dokładnie przeanalizować swoją indywidualną sytuację i plany biznesowe, przeprowadzić niezbędne kalkulacje, a w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, skonsultować się z ekspertami.