Czym jest podatek u źródła?

Podatek u źródła to instrument fiskalny, który od lat jest stosowany przez państwa na całym świecie. Stanowi podatek pobierany bezpośrednio przez płatników przy wypłacie dochodu obcokrajowcowi. Ma swoje źródło w legalnych przepisach prawa zapewniających egzekucję podatkową.

Istota podatku u źródła polega na pobieraniu go wprost z dochodów uzyskiwanych w danym kraju przez osoby niebędące rezydentami. Oznacza to, że dochody te są opodatkowane w kraju źródła, a nie w tym, w którym dana osoba jest rezydentem podatkowym. Innymi słowy, osoba fizyczna lub prawna odprowadza podatek bezpośrednio w kraju, w którym zarabia lub generuje dochody.

Podstawy prawne podatku u źródła różnią się w poszczególnych krajach. W Polsce w kontekście osób prawnych reguluje go ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. W art. 3 tego dokumentu znaleźć można zapis, który stwierdza, że podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Co z tymi, którzy takiej siedziby lub zarządu na terenie RP nie mają? Ustawodawca wskazuje, że podlegają oni obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W jakiej wysokości i w jakich sytuacjach nalicza się podatek u źródła?

Podatek u źródła dotyczy zarówno osób prawnych, jak i fizycznych – przepisy dotyczące osób fizycznych zapisano w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W jakiej wysokości podatnicy odprowadzają podatek? Stawki procentowe podatku u źródła mogą się różnić w zależności od rodzaju dochodu oraz przepisów obowiązujących w danym kraju. W Polsce na obecnie funkcjonują 3 różne stawki podatku u źródła (Art. 21. 1. ustawy o CIT):

● 10% – dla przychodów z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych, a także uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z lotniczego rozkładowego przewozu pasażerskiego, z którego skorzystanie wymaga posiadania biletu lotniczego przez pasażera;

● 19% – dla przychodów z dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

● 20% – dla przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, a także z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.

Ustawodawca przewidział także zwolnienia z obowiązku podatkowego, jednak skorzystanie z nich wymaga spełnienia pewnych warunków, które również zostały szczegółowo opisane w art. 21. 1. ustawy o CIT.