Vatowiec – czy musi nim być każdy przedsiębiorca?

Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje zarówno zwolnienia podmiotowe, jak i przedmiotowe. Oznacza to, że z obowiązku rejestracji jako płatnik podatku VAT zwolnione mogą być podmioty, które świadczą określone usługi, sprzedają określone produkty lub generują stosunkowo niskie obroty.
Zwolnienia podmiotowe sprecyzowano w art. 113 ustawy o podatku VAT, który brzmi następująco:

„Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku”.

Katalog usług oraz produktów, które uprawniają do zwolnienia przedmiotowego, zawiera z kolei art. 43. Wskazuje on m.in., że ze zwolnienia z podatku VAT skorzystać mogą podmioty świadczące usługi finansowe, pocztowe, medyczne czy edukacyjne.

Czy warto być vatowcem?

Zaletą bycia czynnym podatnikiem podatku VAT jest niewątpliwie możliwość jego odliczenia. W momencie dokonywania sprzedaży przez przedsiębiorcę mówimy o tzw. podatku VAT należnym – jest to podatek, który przedsiębiorca pobiera wraz z ceną netto w momencie sprzedaży swoich towarów czy usług. Jeśli występuje w roli kupującego i opłaca fakturę z podatkiem VAT, wówczas mówimy o podatku naliczonym. Do urzędu skarbowego odprowadza się różnicę pomiędzy podatkiem należnym a naliczonym. Szczególnie korzystną sytuacją jest nadwyżka VAT-u naliczonego nad należnym, co wbrew pozorom nie jest wcale rzadkim zjawiskiem.

Co do zasady, bycie vatowcem opłaca się w sytuacji, gdy firma ponosi duże koszty – wówczas odlicza się dużo VAT-u. Status vatowca jest korzystny również dla podmiotów, które dużo inwestują oraz świadczą usługi opodatkowane niskimi stawkami podatku.

Podejmując decyzję o rejestracji jako płatnik VAT, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli naszymi kontrahentami są w zdecydowanej większości vatowcy, rozsądnym krokiem będzie rejestracja jako płatnik podatku VAT. Ze względu na możliwość odliczenia podatku vatowcy preferują współpracę z innymi vatowcami – jest to dla nich dużo korzystniejszym wariantem. Rezygnacja z rejestracji jako vatowiec może tym samym przysporzyć nam sporo trudności w pozyskiwaniu kolejnych zleceń i w konsekwencji niekorzystnie odbić się na sytuacji finansowej naszego przedsięwzięcia.



W jakich sytuacjach bycie vatowcem się nie opłaca?

I choć co do zasady bycie vatowcem jest rozsądniejszym posunięciem, istnieją sytuacje, w których rezygnacja z tego statusu może przynieść większe korzyści. W tym przypadku również kluczowe jest to, by przeanalizować grono potencjalnych klientów. Jeśli działalność firmy polega na świadczeniu usług na rzecz osób fizycznych, status vatowca może niekorzystnie przełożyć się na wysokość generowanych przychodów. Dlaczego? Przez niepotrzebnie zawyżone ceny świadczonych usług. Jeśli konkurencyjne podmioty nie są vatowcami, tę samą usługę są w stanie wykonać za niższą cenę.

Bycie vatowcem nie opłaca się również podmiotom, które ponoszą bardzo niewielkie koszty prowadzenia działalności, a także tym, które generują niewielkie przychody i rozliczają się na podstawie ryczałtu.

Przed podjęciem decyzji o rezygnacji ze statusu VAT, warto przeprowadzić kilka symulacji i przekalkulować, jak duże mogą być potencjalne oszczędności. Działanie takie ustrzeże nas przed podjęciem niekorzystnej decyzji.