Na czym polega leasing operacyjny?

Leasing operacyjny to forma dzierżawy długoterminowej, w której użytkownik (leasingobiorca) płaci leasingodawcy regularne opłaty za użytkowanie określonego środka trwałego (np. samochodu, sprzętu). W przeciwieństwie do leasingu finansowego, gdzie leasingobiorca staje się właścicielem przedmiotu leasingu po zakończeniu okresu umowy, w leasingu operacyjnym własność pozostaje u leasingodawcy.

Przykładem zastosowania leasingu operacyjnego jest firma, która potrzebuje nowego samochodu do transportu wytwarzanych towarów. Zamiast kupować pojazd, może wziąć go w leasing operacyjny. Leasingodawca pozostanie właścicielem auta, a przedsiębiorstwo będzie płacić regularne opłaty za jego użytkowanie. Po zakończeniu okresu leasingu firma może zwrócić samochód lub wykupić go na własność. 

Zalety leasingu operacyjnego:

● brak konieczności poniesienia znacznych początkowych kosztów zakupu;
● możliwość korzystania z nowszych modeli sprzętu bez konieczności ich zakupu;
● możliwość zmiany środka trwałego na nowy po zakończeniu okresu leasingu.

Wady leasingu operacyjnego:

● w perspektywie długoterminowej leasing może być droższy niż zakup;
● środek trwały nie należy do leasingobiorcy;
● leasingodawca może narzucić pewne ograniczenia dotyczące użytkowania środka trwałego.

Leasing operacyjny jest więc elastycznym rozwiązaniem finansowym, które może być korzystne dla firm potrzebujących dostępu do najnowszych technologii lub chcących ograniczyć koszty początkowe, ale wiąże się z pewnymi ograniczeniami i wyższymi kosztami w perspektywie długoterminowej.

Księgowanie leasingu operacyjnego

Księgowanie leasingu operacyjnego opiera się na zasadzie uznania w bilansie tylko tych aktywów, które stanowią własność firmy. W przypadku leasingu operacyjnego, ponieważ leasingobiorca nie staje się właścicielem leasingowanego przedmiotu, nie ujmuje go w bilansie. A skoro nie wprowadza pojazdu do ewidencji środków trwałych, nie dokonuje również dla niego odpisów amortyzacyjnych.

Przedsiębiorca, który decyduje się na skorzystanie z leasingu operacyjnego, księguje jednak koszty związane z eksploatacją przedmiotu umowy oraz raty leasingowe. Warto zaznaczyć, że od 2019 roku ustawodawca przewiduje pewne ograniczenia w zakresie zaliczania w koszty wydatków związanych z ratami leasingowymi i kosztami eksploatacji. Art. 23 ust. 1 pkt 47a wskazuje, że za koszty uzyskania przychodów wydatków nie uznaje się:

„dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy”.

Rozliczanie rat leasingowych

Jednostki korzystające z leasingu operacyjnego przy ujmowaniu rat leasingowych w księgach mogą kierować się wskazówkami zawartymi w KSR nr 5 przy dokonywaniu rozliczeń. Zgodnie z punktem 5.1 tego standardu wszystkie opłaty związane z umową leasingową (w tym opłata wstępna oraz opłaty miesięczne) zalicza się do kosztów działalności operacyjnej w przypadku wariantu porównawczego rachunku zysków i strat. W wariancie kalkulacyjnym opłaty te mogą być klasyfikowane w różny sposób, w zależności od celu użycia przedmiotu leasingu.

KSR nr 5 zobowiązuje do rozliczania opłat leasingowych w sposób liniowy przez cały okres trwania leasingu, co może wymagać uwzględnienia czynnych lub biernych rozliczeń międzyokresowych. Dopuszcza również alternatywne metody rozliczeń, jeśli lepiej oddają one charakter korzystania z przedmiotu leasingu.