Według danych KRD polscy przedsiębiorcy muszą odzyskać od swoich klientów 58,4 mld zł. Tak duża kwota przeterminowanych należności nie tylko szkodzi gospodarce, ale też blokuje działalność firm. Zwłaszcza, że jak pokazuje najnowsze badanie, najważniejszym czynnikiem prowadzenia biznesu dla wielu przedsiębiorców wcale nie jest zysk.

Rozwój ważniejszy niż zysk

Autorzy badania „Impulsy i bariery finansowe w rozwoju MŚP”, czyli Krajowy Rejestr Długów i firma faktoringowa NFG, spytali przedsiębiorców z sektora MŚP, co jest najważniejsze w prowadzeniu biznesu/działalności gospodarczej. Dla niemal 38% właścicieli przedsiębiorstw w Polsce najważniejsze w prowadzeniu firmy jest sukcesywne zwiększanie skali biznesu, zatrudnienia i liczby klientów, czyli mówiąc krótko – rozwój. Na drugim miejscu jest zysk – wskazuje na to 20,3% firm. Kolejne na liście najważniejszych czynników w biznesie jest utrzymanie siebie i rodziny (18,9%), następnie bycie sobie sterem, żeglarzem i okrętem (11,5%) oraz satysfakcja z prowadzonej działalności (11,3%).

Analizując odpowiedzi przez pryzmat wielkości przedsiębiorstwa, widać, że im większa firma, tym wyżej w hierarchii wartości stawiany jest rozwój. I tak: w firmach średnich, zatrudniających od 50 do 249 osób, rozwój na pierwszym miejscu stawia co druga z nich (52,7%). W grupie firm małych (zatrudniających od 10 do 49 osób) ten odsetek topnieje do 38%. W gronie mikrofirm (od 1 do 9 osób) natomiast tylko co czwarta (24%) uważa rozwój za najistotniejszy element działalności. Zamiast tego popularniejszym wskazaniem w tej grupie respondentów jest utrzymanie siebie i rodziny. Właściciele mikrofirm, w większym stopniu niż pozostałe grupy, doceniają również satysfakcję z pracy i bycie sobie sterem, żeglarzem i okrętem.

W podziale na branże rozwój przedsiębiorstwa pozostaje najważniejszą kwestią dla firm przemysłowych, ale już na przykład handel stawia na pierwszym miejscu zysk.

– Jak pokazuje nasze badanie, znaczny odsetek mikrofirm próbuje przede wszystkim przetrwać i utrzymać siebie oraz swoją rodzinę. Ekspansja jest natomiast głównym celem firm średnich, które częściej stawiają rozwój na pierwszym miejscu i mają aspiracje, by rozszerzać zakres działalności. Widać to również w sposobie, w jaki zarządzają finansami. Średnie firmy chętniej przeznaczają dodatkowe pieniądze na inwestycje, podczas gdy mikrofirmom środki z faktoringu służą w głównej mierze na bieżące opłaty i poprawę płynności finansowej – komentuje Dariusz Szkaradek, prezes Zarządu firmy faktoringowej NFG, która jest współautorem badania.

Opóźnione płatności hamują polskie firmy

Zdaniem ekspertów, firmy mogłyby się prężniej rozwijać, gdyby nie bariery. Największą przeszkodą finansową w rozwoju przedsiębiorstw są faktury płacone po terminie przez kontrahentów. Wskazuje na to 56,3% właścicieli firm. Przedsiębiorcy są zgodni co do tego, bez względu na wielkość i rodzaj prowadzonej działalności. Drugą barierą w rozwoju firm jest brak płatności ze strony kontrahenta – skarży się na to już prawie co trzecia firma z sektora MŚP (32%).

– Przeterminowane należności są największą zmorą sektora MŚP od wielu lat i główną przyczyną zatorów płatniczych w gospodarce. Jak pokazuje nasze badanie, opóźnienia w płatnościach uniemożliwiają rozwój co drugiej firmy w kraju, a najmocniej dotykają najmniejsze działalności. W firmach zatrudniających do 9 osób jest to aż 62 proc. wskazań. Pod względem branż wyraźnie wybija się transport: w firmach przewozowych opóźnione płatności hamują rozwój w takim samym stopniu co całkowity brak zapłaty ze strony kontrahenta, czyli na poziomie 54 procent – analizuje Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów.

Nieco mniej, bo 30,5% przedsiębiorstw, jako kolejną barierę wskazuje długie terminy płatności na fakturach, które wystawia. Zaś blisko co czwarte przedsiębiorstwo (23,4%) narzeka na brak wiedzy o sytuacji finansowej swoich kontrahentów.


– To ostatnie trochę na własne życzenie – komentuje Adam Łącki. – Informacje o nieuczciwości partnera są już bowiem dzisiaj dostępne niemal na wyciągnięcie ręki. Raporty finansowe, dane o zadłużeniu przedsiębiorstw można uzyskać z biur informacji gospodarczej. I duże firmy rzeczywiście z tej możliwości korzystają. W przypadku sektora MŚP wygląda to już znacznie gorzej. Mikro, małe i średnie firmy łącznie pobierają 4-5 razy mniej takich raportów o kontrahentach niż firmy duże. Wniosek? 4-5 razy bardziej ryzykują współpracę z nierzetelnym klientem – dodaje prezes KRD.

Nie ma rozwoju bez finasnowania

Ankietowani zostali zapytani również o to, co jest największym impulsem rozwojowym dla firm. Ponad połowa przedsiębiorców wskazała, że w rozwoju biznesu pomocne są przede wszystkim zewnętrzne źródła finansowania (leasing, faktoring, kredyt) – 52,7% wskazań. To wskazanie pojawia się najczęściej bez względu na wielkość firmy czy rodzaj prowadzonej działalności. W budownictwie i w handlu przekracza nawet 61 proc.

Kolejnym motorem rozwoju są dostępne rozwiązania wspierające płynność finansową (monitoring płatności, weryfikacja kontrahentów, windykacja) – 34,4% oraz pomoc ze strony państwa (np. dotacje) – 33,2%.


Ogólnopolskie badanie „Impulsy i bariery finansowe w rozwoju MŚP”, na zlecenie Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej i firmy faktoringowej NFG, przeprowadzone przez IMAS International w grudniu 2021 r. na grupie 512 firm z sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw.