Czym jest amortyzacja?

Amortyzacja to proces rozłożenia kosztów zakupu lub produkcji środków trwałych na określony czas ich użytkowania. Jest procesem księgowym, który odzwierciedla utratę wartości tych środków w wyniku ich zużycia lub starzenia się. W praktyce amortyzacja jest stosowana dla różnych rodzajów aktywów, takich jak budynki, maszyny, pojazdy czy oprogramowanie komputerowe. Wyróżniamy różne metody amortyzacji, w tym amortyzację jednorazową, która realizowana jest przez jednorazowy odpis amortyzacyjny księgowany w miesiącu, w którym rozpoczęło się użytkowanie środka trwałego.

Metody amortyzacji – czym różni się amortyzacja jednorazowa od innych metod?

Istnieje kilka metod amortyzacji, które mogą być stosowane w zależności od rodzaju środka trwałego oraz preferencji i polityki firmy. Najpopularniejsze metody to:

1.  Liniowa metoda amortyzacji – najprostsza i najczęściej stosowana; polega na równomiernym rozłożeniu kosztu środka trwałego na określoną liczbę lat. Przykładowo, jeśli koszt zakupu maszyny wynosi 100000 zł, a okres amortyzacji to 10 lat, roczna amortyzacja będzie równa 10000 zł.

2.  Metoda degresywna – zakłada, że środek trwały traci większość swojej wartości w początkowych latach użytkowania, a później tempo utraty zmniejsza się (w początkowych latach roczna amortyzacja jest wyższa, a następnie stopniowo maleje). Metoda ta może być stosowana, gdy środek trwały jest bardziej intensywnie zużywany na początku swojego użytkowania.

3. Metoda jednorazowej amortyzacji – różni się od poprzednich dwóch, ponieważ polega na jednorazowym odpisaniu całej wartości środka trwałego w jednym okresie. To możliwe tylko w niektórych przypadkach, o których wspomina ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Amortyzacja jednorazowa – zasady i zastosowanie

Stosowanie amortyzacji jednorazowej jest możliwe nie w każdym przypadku. Warunki, jakie muszą zostać spełnione, ustawodawca dokładnie opisał we wspomnianej już ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dokładniej w art. 22f. 3:

„W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 10000 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h–22m albo jednorazowo – w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym”.

W tym przypadku zastosowanie jednorazowej amortyzacji oznacza, że dokonany zakup nie jest wprowadzony do ewidencji, tylko automatycznie staje się jednorazowym kosztem podatkowym. Co w sytuacji, gdy przedsiębiorca mimo wszystko chce wprowadzić środek trwały do ewidencji i skorzystać z jednorazowej amortyzacji? Taka opcja została przewidziana w prawie, jednak wiąże się z koniecznością spełnienia dodatkowych warunków. Zapisano je w art. 22k. 7, który wskazuje, kto może z tego skorzystać i czego konkretnie dotyczy amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis:

„Podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 11, oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3–8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych”.

Zgodnie z treścią powyższego artykułu z amortyzacji jednorazowej korzystać mogą wyłącznie przedsiębiorcy, którzy dopiero rozpoczęli przygodę z biznesem lub kwalifikują się do grupy tzw. małych przedsiębiorców, z przychodami ze sprzedaży brutto w poprzednim roku podatkowym poniżej 2 mln euro. Co więcej, wprowadzany do ewidencji środek trwały musi należeć do jednej z poniższych grup:
● Grupa 3: kotły i maszyny energetyczne;
● Grupa 4: maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania;
● Grupa 5: maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne;
● Grupa 6: urządzenia techniczne;
● Grupa 7: środki transportu (z wyłączeniem samochodów osobowych);
● Grupa 8: narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie gdzie indziej niesklasyfikowane.

Trzeba pamiętać przy tym o rocznym limicie amortyzacji na poziomie 50 tys. euro rocznie.