Czym jest kwota wolna od podatku?

Kwota wolna od podatku to, jak sama nazwa wskazuje, określona ustawowo kwota dochodu, która zwolniona jest z obowiązku podatkowego. Myli się jednak ten, kto uważa, że tyczy się ona każdego podatnika. Zgodnie z obowiązującymi przepisami kwota wolna od podatku tyczy się jedynie tych podatników, którzy swoje przychody rozliczają przy pomocy PIT-36 lub PIT-37. Innymi słowy – skorzystać z niej mogą wyłącznie ci podatnicy, którzy rozliczają się na podstawie skali podatkowej. Nie mogą z niej tym samym skorzystać podatnicy opodatkowujący przychody liniowo, ryczałtowcy, a także podatnicy, którzy uzyskali przychody z kapitałów pieniężnych czy sprzedaży nieruchomości.

Ile wynosi kwota wolna od podatku w 2023 roku?

Przez długi czas kwota wolna od podatku utrzymywana była na bardzo niskim poziomie – jeszcze w 2021 roku wynosiła zaledwie 8 000 zł. Jej zmiany dokonano z początkiem 2022 roku w ramach tzw. Nowego Ładu. Od tamtego momentu utrzymuje się na niezmienionym poziomie 30000 zł.

Co to oznacza w praktyce? O ile podatnik uzyskuje dochody do opodatkowania w kwocie nie wyższej niż 30 000 zł, nie jest zobowiązany do odprowadzania podatku. Jeśli zaliczki na podatek odprowadził za niego pracodawca, przy rocznym rozliczeniu podatnik będzie mógł liczyć na uzyskanie zwrotu. Po przekroczeniu progu 30 000 zł „wskakuje” do I grupy podatkowej i zobowiązany jest do odprowadzenia podatku w wysokości 12%. Nadwyżka dochodu ponad 120 000 zł opodatkowana jest stawką 32%. Należy również wspomnieć o daninie solidarnościowej (4%), którą odprowadza się od nadwyżki dochodu osiągającego wysokość ponad 1 000 000 zł.

Czy jest szansa na to, by kwota wolna od podatku uległa w najbliższym czasie kolejnemu zwiększeniu? Biorąc pod uwagę zbliżające się wybory, nie jest wykluczone. Jeden z projektów nowelizacji ustawy o podatku PIT, zgłoszony przez posłów Koalicji Obywatelskiej, zakłada zwiększenie kwoty wolnej od podatku do 60 000 zł od 1 stycznia 2024 roku.

Kwota wolna a podatek od spadków i darowizn

W kontekście kwoty wolnej od podatku wspomnieć warto również o spadkach i darowiznach. 30 czerwca bieżącego roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek. Jego rezultatem jest zmiana obowiązujących dotychczas limitów.

I tak dla nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej podatek wynosi:

● 3% do kwoty 11 833 zł,

● 355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł,

● 946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Dla nabywców zaliczanych do II grupy podatkowej stawki podatku wynoszą:

● 7% do kwoty 11 833 zł,

● 828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł,

● 1 893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Dla nabywców zaliczanych do III grupy podatkowej stawki podatku wynoszą:

● 12% do kwoty 11 833 zł,

● 1 420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł,

● 3 313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Ustawodawca utrzymał jednocześnie zwolnienie dla najbliższej rodziny – tzw. zerowej grupy podatkowej. Uniknięcie podatku od darowizny, niezależnie od jej wartości, możliwe jest pod warunkiem przekazania jej na rachunek płatniczy oraz zgłoszenia do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od daty otrzymania.