Czemu służy analiza sprawności zarządzania?

Zacznijmy od nieco szerszego kontekstu, czyli analizy wskaźnikowej. Analiza wskaźnikowa stanowi część analizy finansowej i ma na celu ocenę przedsiębiorstwa pod wieloma różnymi względami, w tym pod kątem zdolności do regulowania zobowiązań, rentowności czy sprawności działania. I właśnie na tym ostatnim elemencie skupimy się w tym artykule.

O analizie sprawności działania często mówi się jako o analizie aktywności gospodarczej lub efektywności zarządzania. Ocenia ona produktywność zasobów i kapitału wykorzystywanego przez przedsiębiorstwo. Na ich podstawie ocenia się efektywność zarządzania majątkiem przedsiębiorstwa, a w konsekwencji także jego rentowność i płynność finansową.

Podstawowe wskaźniki sprawności działania

Lista wskaźników sprawności działania jest bardzo długa i często dzielona jest na kilka kategorii:

● wskaźniki płynności finansowej,

● wskaźniki aktywności (oparte na kosztach),

● wskaźniki gospodarowania zasobami,

● wskaźniki rotacji majątku.

Bieżące monitorowanie wszystkich wskaźników byłoby dość czasochłonne i wyczerpujące bez wsparcia systemów informatycznych. Z tego względu rozsądnym działaniem będzie skoncentrowanie się na tych kluczowych, odpowiadających specyfice prowadzonego biznesu i dotykających obszarów wymagających poprawy.

Do najczęściej stosowanych wskaźników sprawności działania zalicza się:

1) Wskaźnik rotacji majątku obrotowego

Liczony jako iloraz przychodów ze sprzedaży i aktywów obrotowych. Opisuje efektywność wykorzystania majątku obrotowego firmy. Uzyskany wynik dotyczy wszystkich składników majątku obrotowego, dlatego też wiele przedsiębiorstw bada efektywność poszczególnych jego składników odrębnie – np. zapasów czy należności.

2) Wskaźnik rotacji należności

Liczony jako iloraz sprzedaży netto i przeciętnego stanu należności. Pozwala on ocenić, jak skutecznie firma ściąga należności. Jego zalecana wartość powinna mieścić się w przedziale 7–10.

3) Wskaźnik cyklu należności

Liczony jako iloraz przeciętnego stanu należności i przychodów ze sprzedaży, przemnożony dodatkowo przez liczbę dni w analizowanym okresie (np. roku). Pokazuje on, jak długo gotówka zamrożona jest na fakturach, czyli jak długi kredyt kupiecki firma oferuje swoim kontrahentom. Zalecana wartość w przypadku obliczania wskaźnika w ujęciu rocznym nie powinna przekraczać 50–55.

4) Wskaźnik rotacji zapasów

Liczony jako iloraz kosztów sprzedaży i przeciętnego stanu zapasów. Wskazuje on, jak efektywnie firma zarządza swoimi zapasami. Jego zalecana wartość to 7–10. Niska wartość wskazuje na problem ze sprzedażą i tym samym wysokie koszty magazynowania. Wartość przekraczająca 10 wskazuje zaś na niemożność zaspokojeniu popytu zgłaszanego przez rynek.

5) Wskaźnik cyklu zapasów

Liczony jako iloraz przeciętnego stanu zapasów i kosztów sprzedaży, przemnożony dodatkowo przez liczbę dni w analizowanym okresie (np. roku). Pokazuje, jak długo magazynowane są zapasy. Wskaźnik dla okresu rocznego wynik nie powinien przekraczać 50–55.

6) Wskaźnik rotacji aktywów / majątku

Liczony jako iloraz przychodów ze sprzedaży i aktywów ogółem. Wskaźnik ten opisuje zdolności majątku przedsiębiorstwa do generowania przychodów ze sprzedaży. Im wyższa jego wartość, tym wyższa efektywność zarządzania posiadanym majątkiem. Przyjmuje różne wartości w poszczególnych branżach.

7) Wskaźnik rotacji aktywów trwałych

Liczony jako iloraz przychodów ze sprzedaży i środków trwałych. Prezentuje efektywność generowania przychodów ze sprzedaży przez środki trwałe przedsiębiorstwa. Wynik może być zawyżony w przypadku firm dysponujących starym, w dużej mierze zamortyzowanym już majątkiem.