Czym są dłużne papiery wartościowe?

Przez papier wartościowy rozumieć należy dokument lub zapis w systemie informatycznym, który potwierdza istnienie określonych praw majątkowych. Cechą charakterystyczną papierów wartościowych jest ich zbywalność, czyli innymi słowy możliwość przekazania ich osobie trzeciej.

Definicję papierów wartościowych znaleźć można w treści ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. W art. 3 ustawodawca wskazuje, że „papierami wartościowymi w rozumieniu ustawy są akcje, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, jak również inne papiery wartościowe wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego”.

Czym z kolei są dłużne papiery wartościowe? Dłużne papiery wartościowe są instrumentami finansowymi, które reprezentują dług zaciągnięty przez emitenta wobec posiadacza papieru. Emitentem może być zarówno państwo, jak i przedsiębiorstwo czy instytucja finansowa. Posiadacz dłużnych papierów wartościowych udziela pożyczki emitentowi, za co na ogół otrzymuje od niego z góry określone odsetki (oprocentowanie długu może mieć zarówno charakter stały, jak i zmienny). Dłużne papiery wartościowe są zazwyczaj wydawane na określony czas – po jego upływie emitent zwraca całą pożyczoną kwotę (tzw. kapitał).

Dłużne papiery wartościowe stanowią ciekawy element wielu portfeli inwestycyjnych. Bardzo często charakteryzują się one stosunkowo niskim poziomem ryzyka i jednocześnie atrakcyjną stopą zwrotu, która na ogół jest wyższa od oprocentowania oferowanego przez banki na lokatach i rachunkach oszczędnościowych. Jako zalety inwestycji w papiery dłużne wskazać należy również wysoką płynność, a także możliwość ich wykorzystania do zabezpieczenia najróżniejszych zobowiązań.

Przykłady papierów dłużnych

Katalog dłużnych papierów wartościowych jest bardzo szeroki, jednak do najpopularniejszych i jednocześnie najchętniej wybieranych przez inwestorów zaliczamy:

• Obligacje korporacyjne – dłużne papiery wartościowe emitowane przez przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo zaciąga przy ich pomocy pożyczkę od inwestorów, a w zamian wydaje obligacje, które określają wysokość odsetek i termin spłaty. Obligacje korporacyjne są popularnym instrumentem inwestycyjnym dla inwestorów poszukujących stałego dochodu.
• Obligacje rządowe – dłużne papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa. Rząd zaciąga pożyczkę u inwestorów, a w zamian wydaje obligacje rządowe, które mają różne terminy spłaty i odsetki. Obligacje rządowe są uważane za jedne z najbezpieczniejszych instrumentów inwestycyjnych, ponieważ ryzyko niewypłacalności państwa jest zazwyczaj niskie.
• Skarbowe listy zastawne – dłużne papiery wartościowe emitowane przez instytucje finansowe, takie jak banki. Skarbowe listy zastawne są zabezpieczone przez aktywa finansowe (hipoteki lub aktywa ruchome).
• Obligacje komunalne – dłużne papiery wartościowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego, takie jak miasta czy gminy. Obligacje komunalne służą do finansowania projektów publicznych – budowy dróg, szkół, szpitali czy elementów wspólnej infrastruktury.
• Obligacje przedsiębiorstw państwowych – dłużne papiery wartościowe emitowane przez przedsiębiorstwa, które są własnością państwa – np. spółki energetyczne lub telekomunikacyjne, emitujące obligacje w celu pozyskania środków na rozwój własnej działalności.