Co to jest WIBOR?

WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to referencyjna stopa procentowa, używana w Polsce do określenia kosztu kredytu udzielanego przez banki. WIBOR jest uzgadniany między instytucjami finansowymi i odzwierciedla średnią stopę procentową, po jakiej banki z oficjalnie zgłoszonymi depozytami gotówkowymi są skłonne pożyczać pieniądze od siebie na rynku międzybankowym. Stopa WIBOR jest aktualizowana codziennie na podstawie danych zgłaszanych przez banki, które są uwzględniane w obliczeniach.
W Polsce istnieje kilka różnych wskaźników WIBOR, czyli stóp procentowych ustalanych dla odmiennych okresów czasowych.
Należą do nich:

● WIBOR ON – dla okresu 1 dnia (overnight);

● WIBOR TN – dla okresu 1 dnia (tomorrow/next);

● WIBOR 1W – dla okresu 1 tygodnia;

● WIBOR 1M – dla okresu 1 miesiąca;

● WIBOR 3M – dla okresu 3 miesięcy;

● WIBOR 6M – dla okresu 6 miesięcy;

● WIBOR 1R – dla okresu 1 roku.

Najczęściej stosowane stawki to niewątpliwie WIBOR 3-miesięczny i 6-miesięczny. To właśnie one znajdują się w wielu umowach kredytowych i pośrednio określają wysokość rat spłacanych co miesiąc przez klientów. Między innymi z tego względu WIBOR jest uznawany za ważny wskaźnik stanu polskiej gospodarki.

Jak ustala się WIBOR?

WIBOR jest ustalany na podstawie ankiet przeprowadzanych codziennie przez Narodowy Bank Polski. Dane zbiera się przed godziną 11.00, a następnie są one analizowane przez NBP. Wynikowe stawki WIBOR dla różnych okresów oblicza się na podstawie odpowiedzi banków na pytania o oczekiwane ceny pieniądza w określonym terminie. NBP oblicza medianę otrzymanych odpowiedzi ankietowanych banków, a następnie publikuje te stawki. Ustalanie WIBOR odbywa się dla każdego z wyszczególnionych powyżej okresów oddzielnie.

Na co wpływa WIBOR?

WIBOR jest wykorzystywany jako wskaźnik do ustalania oprocentowania różnego rodzaju produktów finansowych, takich jak kredyty hipoteczne, kredyty konsumenckie, kredyty inwestycyjne czy chociażby obligacje korporacyjne.

Jeszcze do niedawna WIBOR był powszechnie stosowany do ustalania wysokości oprocentowania kredytów hipotecznych. Na ogół banki stosowały WIBOR 3M lub 6M, do którego doliczały własną marżę. Zmiana stawki WIBOR była jednoznaczna z aktualizacją wysokości oprocentowania i miesięcznych rat. Dziś nadal wiele kredytów opiera się na tej stawce, jednak po dynamicznym wzroście stóp procentowych po pandemii banki masowo wprowadzały do swoich ofert kredyty hipoteczne ze stałą stopą oprocentowania na okres przynajmniej 5–10 lat.

W ostatnich latach dużo mówiło się o konieczności zastąpienia WIBOR nowym wskaźnikiem, który będzie bardziej sprawiedliwy i w większym stopniu odpowiadający rzeczywistym stawkom rynkowym. To, co odróżnia WIBOR od wskaźnika WIRON, to przede wszystkim sposób jego ustalania. WIBOR bowiem ustala się na podstawie stawek deklarowanych przez banki, a nie rzeczywiście pobieranych. Problem ten skutecznie adresuje WIRON oparty na rzeczywistych transakcjach – takie rozwiązanie niesie ze sobą większą dokładność oraz wyższy poziom bezpieczeństwa.

Między innymi z tego względu już wkrótce WIRON zastąpi WIBOR. Prace w tym zakresie trwają już od dawna, a cały proces zastąpienia stawek ma zostać sfinalizowany wraz z końcem 2024 roku. 1 stycznia 2025 roku stawki WIBOR przestaną być kalkulowane i publikowane.