Co to CIT i kto jest zobowiązany do jego płacenia?

Podczas gdy PIT stanowi podatek dochodowy płacony przez osoby fizyczne, CIT (ang. Corporate Income Tax) to podatek dochodowy, do którego płacenia zobowiązane są podmioty gospodarcze. Kto konkretnie? Odpowiedzi na to pytanie szukać należy w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 roku. Ustawodawca już w pierwszym artykule dokumentu wskazuje, że podatek dotyczy osób prawnych i spółek kapitałowych w organizacji.

Zamieszczone w ustawie przepisy mają również zastosowanie w kontekście m.in.:
● jednostek organizacyjnych, które nie mają osobowości prawnej, z wyjątkiem przedsiębiorstw w spadku i spółek niemających osobowości prawnej;
● spółek komandytowych i spółek komandytowo-akcyjnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
● spółek jawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne;
● spółek niemających osobowości prawnej, z siedzibą lub zarządem w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają tam opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania;
● fundacji rodzinnych w organizacji;
● grup co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych i są określane jako podatkowe grupy kapitałowe.

Podatek CIT – obowiązujące stawki podatkowe

W Polsce obecnie obowiązują dwie stawki podatkowe podatku dochodowego dla osób prawnych:
● 19% podstawy opodatkowania;
● 9% podstawy opodatkowania od przychodów innych niż z zysków kapitałowych dla firm rozpoczynających działalność i małych podatników.

Preferencyjna stawka podatku dotyczy przede wszystkim tzw. małych podatników. Chodzi tu o podmioty, których przychody ze sprzedaży brutto nie przekroczyły w ubiegłym roku podatkowym kwoty 2 milionów euro lub których przychody netto osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły 2 milionów euro. Stosowanie preferencyjnej stawki ustawodawca dopuszcza również w przypadku przedsiębiorców rozpoczynających działalność, ale tylko w pierwszym roku podatkowym.

Jak wyliczyć podatek dochodowy?

Podatek CIT jest obliczany na podstawie dochodu osiągniętego przez przedsiębiorstwo w danym roku podatkowym. Dochód ustala się poprzez pomniejszenie wartości przychodów o wartość kosztów związanych z ich uzyskaniem oraz innych odliczeń przewidzianych przez przepisy podatkowe.

Jak wartość podatku dochodowego ustala się w praktyce? Przykładowo, firma XYZ osiągnęła w roku podatkowym przychody w wysokości 1000000 zł. Pierwszym krokiem niezbędnym do ustalenia podstawy opodatkowania jest obliczenie kosztów uzyskania przychodów. Przedsiębiorstwo musi więc odjąć od swoich przychodów wszystkie koszty, które zostały poniesione w celu uzyskania ich. Przyjmijmy, że w tym przykładzie wyniosły one 600000 zł.

Dochód podatkowy jest równy różnicy między przychodami a kosztami ich uzyskania. W omawianym przypadku dochód podatkowy wynosi zatem 400000 zł. Znając podstawę opodatkowania, można przejść do ostatniego kroku kalkulacji, tj. ustalenia wartości podatku dochodowego. Podatek CIT oblicza się na podstawie dochodu podatkowego i właściwej stawki podatkowej. Zakładając, że firma XYZ płaci podatek według stawki 19%, jej podatek wyssie 76000 zł (400000 zł × 19%).

Warto podkreślić, że przedstawiony przykład jest uproszczony i nie uwzględnia wielu istotnych w prawdziwym środowisku biznesowym aspektów – m.in. ulg, odliczeń czy zwolnień podatkowych. Rzeczywiste obliczenia podatku CIT mogą być bardziej skomplikowane i zależą od indywidualnych okoliczności. Między innymi z tego względu wielu przedsiębiorców korzysta z profesjonalnej pomocy księgowej lub tworzy taką komórkę w swojej strukturze organizacyjnej.