Udostępnij:
11-07-2019

Uwaga! Split payment już niedługo będzie obowiązkiem

Uszczelnienie polskiego systemu podatkowego w kontekście VAT-u, na pewno jest sporym sukcesem. Nie można jednak zapominać, że ta zmiana skutkowała wprowadzeniem pewnych utrudnień i dodatkowych wymagań dla przedsiębiorców. W tym kontekście duże znaczenie ma Jednolity Plik Kontrolny (JPK) oraz mechanizm podzielonej płatności (split payment). Drugie z wymienionych rozwiązań na razie jest całkowicie dobrowolne. Fiskus zachęca do stosowania split payment między innymi poprzez szybszy zwrot VAT-u. Opisywana sytuacja już niebawem ma się zmienić. Początkowo wprowadzenie podzielonej płatności jako obowiązkowego mechanizmu przy niektórych rozliczeniach planowano na 1 styczeń 2020 r. Wiele wskazuje na to, że dość problematyczne dla przedsiębiorców zmiany mogą zostać wprowadzone szybciej (od 1 listopada 2019 r.). Ich ubocznym skutkiem będzie zwiększone zainteresowanie usługami faktoringowymi. Można oczekiwać, że faktoringiem szczególnie zainteresują się mikrofirmy. Te najmniejsze przedsiębiorstwa najmocniej odczują „zamrożenie” środków na specjalnym rachunku VAT.

Podstawowe zasady podzielonej płatności nie ulegną zmianie


Na wstępie warto wyjaśnić, że przepisy planowane przez rząd, nie przewidują znaczących zmian w samym mechanizmie podzielonej płatności. To rozwiązanie dotyczące rozliczeń pomiędzy firmami (b2b), nadal ma polegać na podziale kwoty wpłacanej za towar lub usługę. Suma stanowiąca równowartość podatku VAT, w dalszym ciągu będzie trafiać na specjalny rachunek VAT sprzedawcy (prowadzony bezpłatnie przez bank).

Pomimo dotychczasowej dobrowolności systemu split payment, przedsiębiorcy są do niego nastawieni dość sceptycznie. Wynika to z faktu, że środki trafiające na dodatkowy rachunek VAT sprzedawcy nie mogą być przez niego dowolnie wykorzystywane. Można ich użyć na przykład do pokrycia zobowiązania wobec fiskusa z tytułu VAT albo do zapłaty VAT po nabyciu towarów lub usług. Ministerstwo Finansów zachęca do korzystania z podzielonej płatności między innymi poprzez krótszy termin zwrotu podatku VAT (25 dni) i wyłączenie solidarnej odpowiedzialności podatkowej z dostawcą (za niezapłacony podatek VAT). Warto dodać, że w 2017 r. przeciętny czas oczekiwania na zwrot podatku VAT wynosił około 57 dni (zobacz raport Paying Taxes 2019). Obecnie podstawowy termin zwrotu VAT to nadal 60 dni.

Obowiązkowy split payment zastąpi odwrotne obciążenie


Projekt kolejnej nowelizacji ustawy o VAT, który jest dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) wskazuje, że rząd postanowił częściowo zrezygnować z dobrowolności mechanizmu split payment. Według rządowego projektu, obowiązkowy wariant split paymentu będzie stosowany przede wszystkim do transakcji objętych obecnie odwrotnym obciążeniem lub odpowiedzialnością podatkową nabywcy. Mowa o przypadkach dostawy towarów i świadczenia usług, które zostały wymienione w załącznikach do ustawy o VAT numer 11, 13 oraz 14 (przykłady: usługi budowlane, sprzedaż wyrobów stalowych i paliw). Dodatkowo podzielona płatność ma być obowiązkowa przy transakcjach dotyczących:
  •  części i akcesoriów do pojazdów silnikowych
  •  węgla i produktów węglowych
  •  maszyn i urządzeń elektrycznych (wraz z ich częściami oraz akcesoriami)
Wedle projektu Ministerstwa Finansów, obowiązkowy split payment nie będzie dotyczył transakcji posiadających jednorazową wartość (bez względu na liczbę płatności) nieprzekraczającą 15 000 zł.

Niezadowolenie wielu przedsiębiorców wzbudza perspektywa surowych kar, które opisywany projekt przewiduje za niestosowanie podzielonej płatności. Nabywca nie płacący split paymentem za towary lub usługi wymienione przez ustawę, nie będzie mógł zaliczyć tego wydatku do kosztów uzyskania przychodu i odliczyć go od podatku. Taka firma dodatkowo zostanie obciążona zobowiązaniem wynoszącym 100% VAT ze źle opłaconej faktury albo zapłaci grzywnę o wartości do 720 stawek dziennych (w ramach odpowiedzialności karno - skarbowej osoby fizycznej). Warto przypomnieć, że stawka dzienna zależy od dochodów ukaranego i obecnie wynosi 75 zł - 30 000 zł. Nieoznaczenie faktury odpowiednim opisem („mechanizm podzielonej płatności”) ma natomiast skutkować karą dla sprzedawcy o wartości 100% VAT-u wykazanego na tej fakturze albo grzywną wynoszącą do 180 stawek dziennych.

Obowiązkowy split payment zwiększy popularność faktoringu


Eksperci podatkowi wskazują, że przyjęcie nowelizacji ustawy o VAT w dotychczasowej formie, niestety wywoła spory chaos. Okazuje się bowiem, że części do silników benzynowych mają zostać objęte obowiązkiem podzielonej płatności, a podobne komponenty do diesli już nie. To tylko jeden z przykładów dziwnych regulacji.

Sprzedawcy towarów i usług obowiązkowo objęci mechanizmem podzielonej płatności, mogą mieć również problem związany ze spadkiem płynności finansowej. Pewna część zapłaty za fakturę (wynosząca nawet 23% kwoty netto) zostanie bowiem „zamrożona” na rachunku VAT. Taka sytuacja zwiększy zainteresowanie usługami faktoringowymi.

Przedsiębiorcy dzięki użytecznej usłudze, jaką jest finansowanie faktur przynajmniej częściowo zmniejszą uciążliwość systemu split payment. Do skorzystania z takiego wariantu zachęca fakt, że  koszty faktoringu obecnie nie są wysokie. Dodatkowym argumentem jest możliwość otrzymania środków z faktury nawet w ciągu 5 minut. Wspomniana usługa pozwala na szybkie i pozbawione formalności „odmrożenie” środków z wystawionych faktur. Dlatego eFaktoring pomaga firmom zachować płynność finansową i radzić sobie z problematycznymi przepisami.