Dłużnik a wierzyciel – kto jest kim?

Dłużnika i wierzyciela łączy niespełniony obowiązek pewnego świadczenia (pieniężnego lub rzeczowego), który określamy mianem długu. Tak długo, jak świadczenie to jest wykonalne, określa się je mianem zobowiązania. O długu mówimy dopiero w momencie, gdy świadczenie przestaje być wykonalne. Z pojęciem długu wiąże się również pojęcie wierzytelności, które jest jego antonimem. Jest to nic innego jak uprawnienie przysługujące wierzycielowi względem dłużnika. Mówiąc prościej, dłużnikiem jest osoba, która zobowiązana jest zwrócić środki pieniężne lub określoną rzecz drugiej stronie, którą nazywa się wierzycielem.

Jak odzyskać dług?

W obrocie gospodarczym wiele podmiotów naprzemiennie występuje w roli dłużnika i wierzyciela. Utrzymanie płynności finansowej, czyli zdolności do bieżącego regulowania swoich zobowiązań, jest w takich warunkach niezwykle trudne. Przedsiębiorcy muszą nieustannie monitorować spływ należności, motywować wierzycieli do terminowego regulowania zobowiązań, by w ten sposób przeciwdziałać tak częstym w wielu branżach zatorom płatniczym. Zagrożenie, jakie za sobą niosą, jest naprawdę ogromne. Utrata płynności finansowej może bowiem skutecznie sparaliżować działanie podmiotu, a w skrajnych przypadkach doprowadzić nawet do jego upadku.

Skutecznym narzędziem w walce o utrzymanie płynności jest faktoring. To usługa, która pozwala na sprzedaż nieprzeterminowanych faktur z odroczonym terminem płatności firmie faktoringowej i tym samym natychmiastowe otrzymanie środków, które są na nich zamrożone.
Co w sytuacji, gdy wyznaczony kontrahentowi termin zapłaty już minął? W takiej sytuacji należy rozpocząć działania windykacyjne. Realizować można je na własną rękę, jednak rozsądną decyzją będzie skorzystanie z profesjonalnej pomocy wyspecjalizowanych firm, które doskonale znają obowiązujące przepisy, mają niezbędne kompetencje i dzięki temu mogą się pochwalić wysoką skutecznością działania.

By odzyskać swoją należność, wierzyciel (lub reprezentująca jego interesy firma windykacyjna) powinien podjąć stosowne działania. Pierwszy krok to rozpoczęcie tzw. windykacji polubownej. Jeśli jednak po kontakcie z dłużnikiem i ustaleniu terminu spłaty nie wywiąże się on z ciążącego na nim obowiązku, należy w formie pisemnej wezwać go do zapłaty. Jeśli i takie działanie zostanie zignorowane, nie pozostaje nic innego, jak skierować sprawę do sądu i rozpocząć postępowanie sądowe. O ile wyrok będzie korzystny, a tytułowi egzekucyjnemu nadana zostanie klauzula wykonalności, możliwe będzie przejście do ostatniego etapu – postępowania egzekucyjnego.

Prawa dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym

W ostatnim etapie procesu windykacyjnego mamy do czynienia z przymusowym uregulowaniem zobowiązania, nakazanym przez sąd. Trzeba jednak zaznaczyć, że nawet w tej sytuacji dłużnik ma swoje prawa. Przede wszystkim ma prawo do powództwa przeciwegzekucyjnego. Jego rezultatem może być pozbawienie wykonalności tytułu egzekucyjnego (powództwo opozycyjne) lub zwolnienie spod egzekucji (powództwo ekscydencyjne). Oczywiście działanie takie możliwe jest wyłącznie w określonych sytuacjach – np. w momencie wygaśnięcia wierzytelności, spłacenia zobowiązania przez dłużnika czy naruszenia jego praw.

Dłużnikowi przysługuje również prawo złożenia skargi na komornika, o ile nie przeprowadzi on egzekucji w sposób prawidłowy – np. nie zawiadomi o wszczęciu egzekucji, nieprawidłowo naliczy koszty egzekucyjne lub zajmie rzeczy, których zgodnie z prawem zająć nie powinien.