Co to jest JPK?

Jednolity Plik Kontrolny (JPK) to generowane przez system informatyczny dane firmowe, które przedsiębiorcy zobowiązani są każdego miesiąc przekazywać do urzędu skarbowego.

Są to dane o operacjach gospodarczych dokonanych we wskazanym okresie, które należy dostarczyć do urzędu skarbowego w ustandaryzowanej formie.

Celem plików JPK jest usprawnienie działania organów skarbowych i ograniczenie do minimum niepotrzebnych kontroli. Urzędnicy na podstawie otrzymanych danych mają możliwość zweryfikowania, czy przedsiębiorca nie dokonuje przestępstw skarbowych i sumiennie i terminowo wywiązuje się ze swoich obowiązków podatkowych.

Jednolity Plik Kontrolny (JPK) wprowadzono już w 2016 roku. Początkowo, czyli od 1 lipca 2016 roku, obowiązek ten dotyczył wyłącznie dużych przedsiębiorstw. Od 1 stycznia 2017 roku został on rozszerzony również na małe i średnie firmy, a od początku 2018 roku również na mikroprzedsiębiorców. Ostatni etap wdrożenia JPK był jednocześnie najważniejszym jego krokiem, gdyż dotyczył ponad 1,8 mln firm, które odpowiadają za wytworzenie niemal 50% krajowego PKB.

Ostatnia zmiana w zakresie JPK miała miejsce 1 października 2020 roku, kiedy wprowadzono nowy obowiązek dotyczący czynnych podatników VAT. Zmiana ta obliguje podatników do stosowania nowej struktury jednolitego pliku kontrolnego – tj. JPK V7M i JPK V7K, które zastąpiły dotychczasowe deklaracje VAT i JPK VAT.

Co zawiera plik JPK?

Stworzona przez Ministerstwo Finansów struktura Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) składa się z kilku elementów:
● JPK_KR – zawierający księgi rachunkowe,
● JPK_WB – zawierający wyciąg bankowy,
● JPK_MAG – zawierający informacje o stanie magazynu,
● JPK_FA – zawierający dokumenty zakupu i sprzedaży (faktury),
● JPK_VAT – zawierający ewidencję zakupu i sprzedaży,
● JPK_PKPIR – zawierający podatkową księgę przychodów i rozchodów,
● JPK_EWP – zawierający ewidencję przychodów.

Warto zaznaczyć, że nie każdy przedsiębiorca ma obowiązek przekazywać wszystkie wymienione powyżej pliki do urzędu skarbowego. JPK_PKPIR przekazywać muszą jedynie ci przedsiębiorcy, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów. JPK_EWP zarezerwowany jest dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się na podstawie ryczałtu.

Szczególnie interesujący dla urzędników jest plik JPK_VAT, który zawiera transakcje, dane kontrahentów, informacje o kupionych i sprzedanych produktach i usługach, terminy wystawienia oraz otrzymania dokumentów księgowych czy chociażby stawki podatku.

Jednolity Plik Kontrolny – generowanie i wysyłka

Przygotowanie Jednolitego Pliku Kontrolnego wymaga zachowania odpowiedniej struktury, wymaganej przez Ministerstwo Finansów. Choć wydawać się może, że jest to bardzo uciążliwe i czasochłonne, istnieje wiele narzędzi, które generują niezbędne pliki automatycznie. Mowa chociażby o bezpłatnej aplikacji e-mikrofirma lub narzędziu Klient JPK 2.0, służących do generowania i wysyłania JPK_VAT.

Możliwości takie oferują również komercyjne programy księgowe i aplikacje online. Wysyłka pliku JPK_VAT możliwa jest z poziomu e-bramki JPK_VAT dostępnej na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

W celu podpisania pliku JPK_VAT konieczny jest podpis elektroniczny (Profil Zaufany lub kwalifikowany podpis elektroniczny) bądź dane autoryzujące (rozwiązanie dostępne na stronie e-bramki JPK_VAT).