Kapitał trwały i kapitał obrotowy, czyli…

Każdy przedsiębiorca powinien znać strukturę bilansu swojej firmy oraz różne strategie zarządzania kapitałem. Wiedzieć, czym jest kapitał trwały i obrotowy, a także co zrobić, gdy firma nagle popadnie w tarapaty i utraci płynność finansową. Poniżej odpowiadamy na istotne pytania z punktu widzenia zarządzających.

Czym jest kapitał trwały?
Określa się go często jako kapitał stały lub kapitał długoterminowy.

To nic innego jak łączna suma środków zainwestowanych długoterminowo w przedsiębiorstwo – mowa zarówno o kapitale własnym, jak i długoterminowym zadłużeniu.
Najszybszym sposobem na jego obliczenie jest odjęcie od sumy bilansowej krótkoterminowych zobowiązań.

Czym jest kapitał obrotowy?
To z kolei bieżące aktywa przedsiębiorstwa. Bieżące, czyli takie, które nie wchodzą w skład firmowego majątku przez okres dłuższy niż 12 miesięcy. Są to nie tylko środki finansowe, lecz także krótkoterminowe papiery wartościowe, należności, zapasy, materiały czy gotowe już produkty. Chcąc wydzielić kapitał obrotowy z bilansu, należy od aktywów obrotowych odjąć zobowiązania bieżące.

Jak obliczyć kapitał obrotowy netto?

Ustalenie wartości kapitału obrotowego przedsiębiorstwa może być nieco bardziej złożone, gdyż funkcjonują pojęcia zarówno kapitału obrotowego netto, jak i kapitału obrotowego brutto.

Jak definiuje się te kapitały i jak można je obliczyć?

Przez kapitał obrotowy brutto należy rozumieć całkowitą wartość aktywów obrotowych przedsiębiorstwa. Kapitał obrotowy netto to z kolei tzw. kapitał pracujący. Jest to tym samym nadwyżka aktywów obrotowych przedsiębiorstwa nad jego krótkoterminowymi zobowiązaniami (jak m.in. wynagrodzenia dla pracowników czy faktury dla dostawców).
Kapitał obrotowy netto może przyjmować wartość:
● dodatnią – co oznacza stosunkowo komfortową sytuacją dla zarządzających, charakteryzującą się niskim poziomem ryzyka, ale i dodatkowymi kosztami finansowymi czy kosztami magazynowania,
● zerową – co sugeruje, że firma nie dysponuje żadnym zabezpieczeniem na wypadek pojawienia się niespodziewanych wydatków,
● ujemną – co oznacza dość ryzykowną, ale i często spotykaną sytuację w wielu firmach, np. handlowych; warto jednak zaznaczyć, że nie w każdym przypadku ujemny kapitał obrotowy netto jest jednoznaczny z negatywnym zjawiskiem.

Kapitał obrotowy a płynność finansowa przedsiębiorstwa

Bieżące zarządzanie kapitałem obrotowym przedsiębiorstwa i utrzymywanie go na optymalnym poziomie przekłada się bezpośrednio na płynność finansową. Możliwość bieżącego regulowania zobowiązań jest kluczowa dla zachowania ciągłości działania. Dlatego tak ważne jest, by firma posiadała odpowiedni bufor finansowy, tj. zabezpieczenie na wypadek wystąpienia nieprzewidzianych wydatków.

Co w sytuacji, gdy złe zarządzanie kapitałem obrotowym doprowadziło do tymczasowej utraty płynności finansowej?
Prawdopodobnie najszybszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem w tej sytuacji będzie sięgnięcie po faktoring. Sprzedając nieprzeterminowane faktury z odroczonym terminem płatności, można nawet w kilka minut uzyskać środki niezbędne do kontynuowania działalności, np. wypłacenia wynagrodzeń, zakupu materiałów czy dokonanie koniecznych inwestycji. Co warto podkreślić, korzystanie z usług firm faktoringowych nie wpływa na obniżenie zdolności kredytowej firmy i nie wymaga ustanowienia zabezpieczenia na jej majątku. Nie ogranicza tym samym możliwości korzystania z innych źródeł finansowania, np. kredytów i pożyczek bankowych.