Czym jest dumping?

Polskie przepisy prawa nie definiują wprost pojęcia dumpingu, jednak powszechnie rozumiany jest on jako sprzedaż produktów poza granicami kraju po cenach niższych od kosztów wytworzenia lub niższych od tych stosowanych na rynku krajowym. Celem jest podbicie nowych rynków, utrzymanie na nich dotychczasowej pozycji lub wyeliminowanie potencjalnej konkurencji.

Niemal identyczną definicję można znaleźć w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 16 kwietnia 1993 r., która jasno wskazuje, że „sprzedaż towarów i usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odsprzedaż poniżej kosztu zakupu w celu eliminowania innych przedsiębiorców” jest przejawem nieuczciwej konkurencji.

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, podejmowanie wszelkich działań mających znamiona nieuczciwej konkurencji jest zabronione. Co więcej, otwiera przedsiębiorcom, którzy tracą na skutek takich działań, możliwość żądania natychmiastowego ich zaniechania, usunięcia ich skutków i naprawienia wyrządzonej szkody.

Podstawowa klasyfikacja dumpingu

Istnieje kilka różnych klasyfikacji dumpingu, jednak najpopularniejsza wyróżnia trzy jego podstawowe rodzaje:

● Dumping sporadyczny – jak sama nazwa wskazuje, polega na sporadycznej sprzedaży towaru poza granicami kraju po cenach niższych od kosztów jego wytworzenia. Zdarza się to chociażby w sytuacji, gdy producent boryka się z klęską urodzaju lub załamaniem się krajowego popytu na jego produkty. Chęć pozbycia się towaru w takiej sytuacji podyktowana jest koniecznością odzyskania choć części poniesionych nakładów lub wyeliminowania niepotrzebnych kosztów związanych z magazynowaniem.

● Dumping łupieżczy – w jego przypadku mamy do czynienia nie z próbą ratowania się, ale celowym działaniem mającym prowadzić do pozbycia się konkurencji lub podbicia nowego rynku. Gdy już uda się ten cel zrealizować i firma zdobędzie dominującą pozycję, ceny produktu lub usługi są podnoszone do standardowych poziomów. O ile sporadyczny dumping na ogół nie spotyka się z reakcją kraju przyjmującego, o tyle w przypadku dumpingu łupieżczego należy się liczyć z niemal pewnymi konsekwencjami – z reguły są to karne cła lub ilościowe ograniczenia importu towaru.

● Dumping stały – ten rodzaj dumpingu przejawia się stałą tendencją sprzedaży produktów poza granicami kraju po cenach istotnie niższych niż ceny stosowane lokalnie. Powodem takiej sytuacji jest z reguły mało elastyczny popyt krajowy.

Analizując różne warianty dumpingu, spotkać można się również z takimi jego odmianami, jak: dumping socjalny (wykorzystanie niższych kosztów produkcji w kraju eksportującym), dumping walutowy (obniżenie ceny towaru na skutek spadku kursu waluty kraju eksportującego) czy dumping kredytowy (uzyskanie przez eksportera kredytu na specjalnych warunkach).

Przepisy antydumpingowe

By przeciwdziałać dumpingowi i innym przejawom nieuczciwej konkurencji, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, wykorzystuje się szereg instrumentów i narzędzi ochrony handlu. Najczęściej stosowaną formą przeciwdziałania dumpingowi jest nakładanie na nieuczciwych importerów tymczasowych ceł antydumpingowych. Komisja Europejska nakłada z reguły takie cła na okres 6–9 miesięcy. Jeśli wykazana zostanie taka konieczność, cło może zostać nałożone na okres 5 lat z możliwością późniejszego wydłużenia, a także nałożenia dodatkowego cła wyrównawczego.

Alternatywę dla cła stanowi zobowiązanie cenowe, czyli ustalenie minimalnej ceny, po jakiej importer zobowiązany jest oferować swoje produkty na danym rynku. Cenę podwyższa się wówczas do takiego poziomu, by nie szkodziła ona lokalnym producentom.